" فصل 24 " تحقيق در وقوع حركت در پنج مقوله : أين ، وضع ، كيف ، كم ، جوهر ( 2 ) مرحوم آخوند در اينجا وارد مطلبی میشود كه ظاهرا طرح آن مقدمه ای استبرای دفع اشكالاتی كه مثل شيخ بر حركت جوهريه كرده اند . مطلبی است كهدر دو فصل پيش هم به مناسبتی آنرا ذكر كرده بودند و به نحوی تكرار آنبحث بشمار میآيد ، و آن مطلب اينست : میگويند : حركت نفس خروج از قوه به فعل است ، نه چيزی كه شیء بهسبب آن از قوه به فعل خارج میشود . يك وقت هست ما حركت را اينجورتعبير میكنيم كه حركت سبب خروج شیء از قوه به فعليت میشود ، مثلا درحركت مكانی میگوييم وقتی شیء حركت میكند اين حركت سبب میشود كه اينجسم " أين " های بالقوه اش تبديل به " أين " های بالفعل بشود ،حركت سبب خروج جسم است از " أين " بالقوه به " أين " بالفعل ياحركت سبب خروج مقوله مثلا " أين " است از مرحله قوه به مرحله فعليت، اين حرف غلط است . زيرا ما دو چيز نداريم يكی حركت يكی خروج تدريجیجسم از قوه به فعليت كه حركت را سبب خروج بدانيم و خروج را مسبب ،بلكه حركت نفس خروج |