" فصل 13 " پاسخ به اشكالات وارده بر اصل نياز متحرك به محرك مقدمه : در فصل قبل اگر چه عنوان بحث اثبات محرك اول بود ولی برای اثباتاين مطلب مقدماتی لازم بود از جمله اينكه " حركت نيازمند محرك است "و اينكه " حركت نيازمند به محركی غير از متحرك است " و از طرف ديگرقائلان به نظريه مخالف اصل محرك اول هم برای اثبات بطلان آن به رد همينمقدمات با دو تعبير و بيان می پردازند . يكی اينكه " حركت اساسا بی نياز از محرك است " و در اثبات مدعایخود به مشاهدات و تجربيات علمی متوسل میشوند و میگويند بر مبنای اينقبيل تجربيات فيزيكی حركت احتياج به محرك نداشته و تغيير درجه حركتمحتاج به عامل است . تعبير ديگری كه در مقابل اصل ارسطو عنوان میشود اين است كه " قبولاينكه حركت نيازمند به محرك است ايجاب نمی كند كه محرك غير ازمتحرك باشد و بلكه در واقع حركت نيازمند به محركی مغاير متحرك نيست وشیء واحد در آن واحد ، خود محرك خود است " . فلاسفه اسلامی برای اثباتاصل ارسطوئی ( محرك اول ) و رد نظريات مخالف ، به هر دو قسم ايننظريات پاسخ میدهند ولی اين پاسخ نسبت به هر دو تعبير در هم ادغام شده، به طوريكه گاهی |