فصل ( 24 ) بررسی وقوع حركت در پنج مقوله أين ، وضع ، كم ، كيف و جوهر ( 5 ) پاسخ به اشكالات وقوع حركت در جوهريه بحث درباره اشكالاتی است كه شيخ و ديگران بر حركت در جوهر وارد كردهاند ، گفتيم يكی از اشكالات ، اشكال بقاء موضوع است ، كه در جوهر ،بحسب ظاهر ، موضوعی برای حركت باقی نيست . گفتيم مرحوم آخوند در اينجابنای سخنشان بر قبول نياز هر حركت به موضوع باقی است و میگويد موضوع دراينجا برخلاف زعم شما باقی است ، و موضوع ماده است ، چون در حركتجوهريه حركت در صور جوهريه واقع میشود و وقتی میگوييم " مافيه الحركه" جوهر است ، مقصود صور جوهريه است ، و اما ماده كه قوه محض هست كهاساسا خودش مستقلا حكمی ندارد ، و در احكام مختلف تابع صور است ، موضوعحركت در جوهر است . اگر اشكال شود ماده به اين معنی كه هيچ حكمی ندارد ، چگونه میتواندموضوع واقع شود ، جوابش اين است كه مقصود ماده صرف نيست بلكه ماده معصورش ما موضوع است . در اينجا اين سؤال پيش میآيد كه حركت طبق فرض درصور انجام میگيرد و چنانچه موضوع حركت ماده مع صورش ما باشد آيا |