از نساخ باشد . مرحوم آخوند مرحله هفتم را تحت عنوان " قوه و فعل "مطرح كرده ، حركت و سكون را در ذيل قوه و فعل مطرح كرده ولی تتمه احوالحركت يك مرحله مستقلی شده است . مرحوم حاجی احتمال میداد كه اساسا ايناز نساخ باشد ، ولی نساخ چرا چنين كرده اند ؟ نساخ از اول ديده اند كه دراينجا اگر يك مرحله مستقلی دست و پا نكنند جلد اول اسفار نه مرحلهمیشود و عدد نه يك عدد شكسته است و حتما بايد تعداد مرحلهها يك عشرهكامله بشود والا با مرحله " فی العقل والمعقول " كه مرحله نهم میشودتمام میشد . اتفاقا آنها اشتباه كرده اند و مرحله ها ده تاست اما مرحلهدهم همان جلد دوم اسفار ( چاپ قديم ) است يعنی بحث جواهر و اعراض كهبحث مقولات است ، اين همان مرحله دهم است و بعضی از نسخه های اسفار بهاول مباحث جواهر و اعراض كه میرسد نوشته اند " المرحلة " ، و ننوشتهاند مرحله چندم . اين همان مرحله عشره است . چون همانطور كه در "منظومه " آمده مباحث جواهر و اعراض در " منظومه " جزء امور عامهاست و جلد اول و دوم اسفار به چاپ قديم و اول تا پنجم اسفار به چاپجديد مباحث امور عامه است و ده مرحله هم هست يعنی ابتدای جلد چهارمبايد بنويسند " المرحلة العاشرش " كه شامل جلد چهارم و پنجم ( چاپجديد ) میشود . ولی نساخ توجه نكرده اند كه مباحث جواهر و اعراض جزءامور عامه است و خود يك مرحله مستقلی است . گمان كرده اند كه امورعامه با بحث " فی العقل والمعقول " پايان میپذيرد پس بايد " فیالعقل والمعقول " مرحله دهم باشد . 8 - اينها همه دليل است كه اسفار از اول كه تهيه شده است به صورتيادداشت هائی تهيه شده و خود مؤلف نرسيده است كه برای مرتبه دومپاكنويس كند و به آنها نظم دهد . تنها اينها نيست ، قرائن بسيار زيادیبر اين مدعا وجود دارد ، در اسفار مكرر در مكرر مطلبی را كه در گذشتهبحث كرده اند میگويند " وسيجیء " و مطلبی را كه در آينده میخواهندبگويند میگويند " قدمضی " . شايد در آن ترتيبی كه خود ايشان در نظرداشته اند اول همين طور هم در نظر |