لازمه حركت در حركت اينست كه تدريج در تدريج واقع شود . لازمه حركتدر شیء اينست كه خروج از فردی به فرد ديگر پيدا شود ( ولو بالقوش ) .ولی تدريج در تدريج آيا ممكن است ؟ خود تدريج آيا دفعی الوجود است ياتدريجی الوجود ؟ نفس تدريج كه تدريجی الوجود نيست بلكه تدريجی بودنشدفعی است ، شبيه بحث ثابت و متغيری است كه سابقا گفتيم . در آنجاگفتيم وجود تقسيم میشود به ثابت و متغير ، و متغير در نسبتش به مقولهمتغير است ولی متغير در تغيرش كه ديگر متغير نيست بلكه ثابت است ،امر تدريجی تدريجی است در آن چيزی كه حركت در آن هست مثلا " أين "است كه وجود تدريجی دارد ولی خود تدريج كه وجود تدريجی ندارد ، پس بهاين اعتبار است كه حركت در حركت محال است . نظر بديع علامه طباطبائی در " حركت در حركت " آقای طباطبائی در اينجا حرف مرحوم آخوند را خوب تقرير میكند ولیاستدلال ايشان را در مورد حركت در حركت رد نمی كنند و حال آنكه لازم بوداين استدلال را رد میكردند . ولی در جاهای ديگر اين برهان را به يك بيانیرد كرده اند ، ولكن خود ايشان يك مطلب ديگری را ذكر میكنند كه آن مطلببسيار بسيار عالی است و ايشان همان را حركت در حركت مینامند . ما درمورد اين مطلب ايشان دو بحث بايد بكنيم يكی اينكه آن مطلبی كه ذكركردند آيا درست است يا نه و ديگر اينكه بر فرض درست بودن آيا مصداقحركت در حركت است كه مرحوم آخوند رد كرده اند يا نه ؟ يك مطلب ديگر هم هست كه ما در اينجا به عنوان سؤال طرح میكنيم و آنحركت حركت است . و اين غير از حركت در حركت است ، چون در اينجاحركت موضوع حركت است ولی در حركت حركت ، حركت مسافت حركت است .مثالی ذكر میكنيم كه واقعيتی را نشان میدهد كه موجود است ، حالا اسمش راهر چه میخواهيد بگذاريد : حركت در حركت يا حركت حركت . |