ذوق و صنعت آنچه در بخش علم و فرهنگ بيان كرديم مظاهر خدمات فكری ايرانيان بهاسلام بود ، نشان داد كه ايرانيان تا چه اندازه فكر و انديشه خود را درراه اسلام و تمدن اسلامی به كار انداختند . آنچه در اين بخش بدان اشارهميكنيم مربوط است به مظاهر خدمات ذوقی و احساسی و هنری و فنی ايرانيان. خدمات ذوقی و احساسی بيش از خدمات فرهنگی ميتواند نشان دهندهاحساسات پاك و خالصانه ايرانيان بوده باشد ، زيرا بيش از آنها سروكارش با عشق و ايمان است ، بطور كلی شاهكارها مولود عشقها و ايمانهااست . زر و زور هرگز قادر نيست شاهكار خلق كند . تنها عشق و ايمان استكه شاهكار میآفريند . اين قاعده درباره شاهكارهای فكری هم صادق است وبسياری از آثار ايرانيان در بخش علوم و فرهنگ اسلامی شاهكار است . امادرباره شاهكارهای ذوقی و احساسی خيلی روشنتر و واضحتر است . شاهكارهای صنعتی ايران در دوره اسلامی اعم از معماريها ، نقاشيها ،خوشنويسيها ، تذهيب كاريها ، خاتمكاريها ، كاشيكاريها و معرقسازيها وغيره بيشتر در زمينههای دينی اسلامی بوده است . اين بنده به هيچوجه در صلاحيت خود نميداند كه وارد اين مقوله بشود ،افراد ذی صلاحيت بايد در اين باره داد سخن بدهند و خود موضوع يك كتابمستقل است . آنچه بر همه واضح است اينست كه شاهكارهای فوق همه در مساجد و مشاهد ومدارس و قرآنها و كتب ادعيه تجلی كرده است ، معمارها هنر خود را درمساجد و مشاهد و مدارس اسلامی بروز دادهاند . همچنين كاشيكارها ، خاتمكارها ، |