کتابخانه الکترونيکي انهار

قسمت نيازمند به بحث طولانی است و از حدود بحث ما خارج است .
آنچه از نام آنها بر ما آشكار است همانها است كه ابوحيان توحيدی كه‏
تقريبا معاصر آنها بوده فاش كرده است : ابوسليمان محمدبن معشر بستی ،
ابوالحسن علی بن هارون زنجانی ، ابواحمد مهرجانی عوفی ، زيدبن رفاعة .
بعضی ديگر نام افراد ديگری از قبيل ابن مسكويه رازی متوفا 421 ، عيسی بن‏
زرعة متوفا 398 ( مترجم و فيلسوف ) و ابوالوفاء بوزجانی ( نابغه‏
رياضيدان معروف متوفا 387 ) و بعضی ديگر را می‏برند ولی بعضی از اينها به‏
اوايل قرن پنجم تعلق دارند در صورتی كه در نيمه دوم قرن چهارم كار اخوان‏
الصفاتا حدودی شناخته بوده است . ابوحيان توحيدی در سال 373 مرام و
عقيده و مسلك و روش اخوان را برای وزير صمصام الدوله بن عضدالدوله‏
بازگو كرده است و گفته من اين رسائل را به استادم ابوسليمان منطقی‏
سجستانی عرضه كردم و او درباره آنها اظهارنظر كرد . عليهذا می‏بايست اين‏
رسائل در حدود نيمه قرن چهارم تأليف شده باشد و به همين جهت با اينكه‏
تاريخچه اخوان در دست نيست ، بايد آنها را از طبقه چهارم يعنی هم طبقه‏
با شاگردان فارابی به شمار آوريم .
اخوان الصفا كه ميان عقل و دين ، فلسفه و شريعت ، جمع كرده‏اند و آن دو
را مكمل يكديگر می‏دانند ، در روش فلسفی خود تمايل فيثاغورسی دارند ، بر
اعداد زياد تكيه می‏كنند . و در جنبه اسلامی ، تمايل شديد شيعی و علوی‏
دارند .

طبقه پنجم

1 - ابوسليمان ، محمد بن طاهر بن بهرام سجستانی ، معروف به ابوسليمان‏
منطقی . شاگرد يحيی بن عدی منطقی بوده است و بنابر نقل ابن القفطی در
تاريخ الحكماء نزد ابوبشر متی نيز تحصيل كرده است ، علی‏الظاهر آغاز
تحصيلش در نزد ابوبشر بوده و بعد در نزد يحيی بن عدی ادامه داده است .
ابوسليمان شاگردی دارد به نام ابوحيان توحيدی كه از فضلا و ادباء و