شكلهای مختلف قرائت آنها بيان می‏شود .
صحابه قرآن را از پيغمبر اكرم می‏آموختند . رسول اكرم بعضی از صحابه را
مستقيما تعليم می‏دادند و آنان را كه قرآن را آموخته بودند مأمور تعليم‏
برخی ديگر می‏كردند . تابعين كه عصر رسول اكرم را درك نكرده بودند قرآن‏
را از صحابه آموختند . در همين وقت بود كه گروهی متخصص قرائت و تعليم‏
صحيح قرآن به وجود آمد و عامه مسلمانان كه در اين هنگام زياد شده بودند و
با حرص و ولع شديد به تعلم قرآن رو كرده بودند به اين متخصصان رو
می‏آوردند . اين متخصصان كيفيت قرائت خود را از ائمه ، يا از صحابه‏
روايت می‏كردند و هر كدام به نوبه خود شاگردان و متخصصانی تربيت می‏كردند
كه در كتب تواريخ و تراجم ضبط شده است .
اينكه علت اختلاف قرائات چيست ؟ آيا در زمان رسول اكرم هم قرائات‏
مختلف وجود داشته يا نه ؟ و به فرض اول آيا خود آن حضرت اجازه داده‏
بودند كه برخی كلمات به وجوه مختلف قرائت شود و به عبارت ديگر آيا از
اول برخی كلمات قرآن با وجوه مختلف به آن حضرت وحی شده است و يا آنكه‏
علت اختلاف قرائات همان چيزی است كه در ساير كتابها به واسطه اختلاف‏
نقل راويان پيدا ميشود ؟ مطلبی است كه در جای ديگر بايد بحث شود . آنچه‏
مسلم است اين است كه مسلمين نهايت كوشش را به كار می‏بردند تا قرآن‏
كريم را آن چنان قرائت كنند كه شخص رسول اكرم قرائت می‏كرده‏اند ، لهذا
قرآن را نزد كسانی می‏آموختند كه بلاواسطه يامع‏الواسط ه از رسول اكرم‏
آموخته بودند .
در ابتداء قاريان شفاها و سينه به سينه فن قرائت را از اساتيد و
معلمان خويش فرا می‏گرفتند و به شاگردان تعليم می‏دادند ، سپس در اين علم‏
كتابهايی تاليف شد .
بعضی مدعی شدند اول كسی كه در علم قرائت كتاب تأليف كرد ابوعبيد
قاسم بن سلام ، متوفادر 224 هجری بود . ولی اين نظر مردود شناخته شده است‏
.

451