منعه " ابن ابی اصيبعه كه با او قرب زمان داشته او را نيز قدوه العلماءو سيدالحكماء میخواند ( 1 ) در مدرسه موصل بتدريس علوم فلسفی اشتغالداشته و شاگردانی تربيت كرده است مطابق آنچه در ريحانةالادب آمده ،خواجه نزد اين مرد نيز تحصيل كرده است ( 2 ) در ريحانةالادب جلد پنجمصفحه 9 مینويسد : ( از اكابر علماء حكمای عامه میباشد كه در نحو و صرف وفقه و حديث و تفسير و طب و تاريخ و موسيقی و هندسه و حكمت و هيئت . .. وحيد عصر خود بوده ، در اندك زمانی شهرت بینهايت يافته و مرجعاستفاده افاضل گرديد . از بلاد بعيده حاضر حوزه درسی او میشدهاند . . .وفات او در سال 639 واقع شده است . ) طبقه سيزدهم 1 - خواجه نصيرالدين محمدبن الحسن الطوسی . او را استاد البشر لقبدادهاند و نيازی به معرفی ندارد ، ارزش كارهای فلسفی او و نقشی كه درتحول فلسفه داشته است نيازمند بيك كتاب است . در رياضيات ازشخصيتهای معدود جهان بشمار میرود ، از كسانی است كه در اساس هيئتبطلميوس تشكيك كرده و زمينه را برای هيئت جديد فراهم كرده است . آقایتقی زاده مدعی است كه ايرادات خواجه در كتاب تذكره خويش براساسهيئت بطلميوس ، به پيشنهاد كوپرنيك لهستانی طرح نوينی را برای هيئتعالم كمك كرده است ( 3 ) . خواجه مانند بوعلی ، يك زندگی پرماجرا داشته است . در آخر اشارات بهشكل دردناكی ناله سر میدهد ، و در عين حال اينهمه آثار آفريده و شاگردانپاورقی : ( 1 ) عيون الانباءج 2 صفحه . 337 ( 2 ) ريحانةالادبج 2 صفحه . 177 ( 3 ) مقالات و بررسيها ( نشريه دانشكده الهيات و معارف اسلامی تهران) دفتر هفتم و هشتم ص . 162 |