ولو به طور اجمال ، در حدود امكانات و اطلاعات خودمان به همه جوانب وجبههها اشاره میكنيم . اولين خدمتی كه بايد از آن نام برد ، خدمت تمدن كهن ايرانی به تمدنجوان اسلامی است . اين تمدن كهن به تمدن جوان و با عظمت اسلامی كمك وخدمت فراوان نمود . هر چند اين مطلب از مقصود اصلی ما كه تشريح خدماتصادقانه ايرانيان به اسلام است بيرون است ، زيرا مورد استفاده قرارگرفتن يك تمدن كهن برای يك تمدن جديد كه در حال رشد و پا گرفتن استطبيعی و قهری است ، ولی اين دو مطلب آنچنان به هم پيوسته است ، كه باذكر هر يك بدون ديگری مطلب ناقص به نظر میرسد . بعلاوه عنوان كتاب "خدمات متقابل اسلام و ايران " است ، لهذا ناچاريم به آنچه مربوط بهايران است نيز اشاره كنيم ، اعم از آنكه جزء خدمات ايرانيان مسلمانشمرده شود يا شمرده نشود . خواننده اين كتاب وقتی به اينجا میرسد طبعامايل است از اين مطلب هم آگاه گردد . از اينكه بگذريم به خدمات ايرانيان مسلمان به اسلام میرسيم . خدماتايرانيان مسلمان در جبهههای مختلف صورت گرفته است : جبهه نشر و تبليغ و دعوت ملتهای ديگر ، جبهه سربازی و نظامی ، جبههعلم و فرهنگ ، جبهه ذوق و صنعت و هنر . اكنون سخن خود را از خدماتتمدن كهن ايرانی به تمدن جوان اسلامی آغاز مینماييم . تمدن ايران از ما نخواهيد كه به تفصيل وارد بحث ماهيت تمدن ايرانی و ارزش واقعیآن و تحولاتی كه در آن از دوره هخامنشی تا دوره ساسانی رخ داد بشويم ،زيرا اولا صلاحيت اين بحث را نداريم كه مانند يك متخصص اظهار نظر كنيمو ثانيا از موضوع بحث ما خارج است . ما در اينجا با استفاده از مسلماتتاريخ كه مورد |