کتابخانه الکترونيکي انهار

شد و سرانجام تقريبا به يك نوع جنون مبدل گرديد و احاديثی از قبيل حديث‏
ذيل مؤيد سفرهای علمی شد : پيغمبر فرمود هر كه راهی را در طلب علم طی‏
كند خدا او را به راهی كه به بهشت منتهی می‏گردد می‏برد . . . مكحول اصلا
بنده‏ای بود در مصر كه چون آزاد گشت حاضر نشد از آن مملكت خارج شود مگر
وقتی كه جميع علوم متداول در مصر را كسب نمود و پس از آنكه به اين كار
توفيق يافت به حجاز و عراق و شام رفت تا حديث معتبری درباره تقسيم‏
غنائم به دست آورد ( 1 ) . . .
ولی اين نظر بی‏اساس است . از مطالعه دقيقتر در آثار صدر اسلام معلوم‏
می‏گردد كه كتابت و يادداشت از زمان پيغمبر اكرم معمول شد و ادامه يافت‏
، مدارك فراوان برای اثبات اين مدعا وجود دارد . در پاورقی ترجمه فارسی‏
جلد اول تاريخ ادبيات براون . قسمتی از كتاب " مصنفات الشيعة الامامية
فی‏العلوم الاسلاميه " تأليف علامه فقيد شيخ الاسلام زنجانی بر رد نظريه‏
امثال براون نقل كرده و خلاف آن را اثبات كرده است ( 2 ) . همچنين علامه‏
جليل ، مرحوم آيةالله سيد حسن صدر علی الله مقامه در كتاب بسيار نفيس‏
" تأسيس الشيعة لعلوم الاسلام " كذب و بطلان اين نظريه را اثبات‏
كرده‏اند و ما ضمن مباحث آتيه قسمتی از آنها را نقل خواهيم كرد . فعلا ما
برای پرهيز از اطاله سخن از نقل آنها خودداری می‏كنيم ( 3 ) .

علل و عوامل سرعت

يكی از علل سرعت پيشرفت مسلمين در علوم اين بوده است كه در اخذ علوم‏
و فنون و صنايع و هنرها تعصب نمی‏ورزيدند و علم را در هر نقطه و در دست‏
هر كس

پاورقی :
( 1 ) تاريخ ادبيات ، جلد اول ، ترجمه فارسی ، صفحه 396 - 397.
( 2 ) رجوع شود به جلد اول تاريخ و ادبيات ايران تأليف ادوارد براون‏
، ( پاورقی ) صفحات 392 - . 396
( 3 ) ايضا رجوع شود به رساله " پيامبر امی " اثر ديگر نگارنده .