او يكی شرح ارشاد است و ديگر آيات‏الاحكام . نظريات دقيق او مورد توجه‏
فقها است .
23 - شيخ بهاءالدين محمد عاملی ، معروف به شيخ بهائی ، او نيز اهل جبل‏
عامل است ، در كودكی همراه پدرش شيخ حسين ابن عبدالصمد كه از شاگردان‏
شهيد ثانی بود به ايران آمد . شيخ بهائی از اينرو كه به كشورهای مختلف‏
مسافرت كرده و محضر اساتيد مختلف در رشته‏های مختلف را درك كرده و به‏
علاوه دارای استعداد و ذوقی سرشار بوده است ، مردی جامع بوده و تأليفات‏
متنوعی دارد . هم اديب بوده و هم شاعر و هم فيلسوف و هم رياضی‏دان و
مهندس و هم فقيه و هم مفسر . از طب نيز بی‏بهره نبوده است . اولين كسی‏
است كه يك دوره احكام فقه غير استدلالی به صورت رساله عمليه به زبان‏
فارسی نوشت ، آن كتاب همان است كه به نام " جامع عباسی " معروف‏
است .
شيخ بهائی چون فقه رشته اختصاصی و تخصصيش نبوده از فقهاء طراز اول به‏
شمار نمی‏رود ، ولی شاگردان زيادی تربيت كرده است ، ملاصدرای شيرازی و
ملامحمد تقی مجلسی اول پدر مجلسی دوم صاحب كتاب بحارالانوار محقق سبزواری‏
، فاضل جواد صاحب آيات الاحكام از شاگردان اويند . همچنانكه قبلا اشاره‏
كرديم ، منصب شيخ الاسلامی ايران پس از محقق كركی به شيخ علی منشار پدرزن‏
شيخ بهائی رسيد و پس از او به شيخ بهائی رسيد . همسر شيخ بهائی كه دختر
شيخ علی منشار بوده است زنی فاضله و فقيهه بوده است ، شيخ بهائی در سال‏
953 بدنيا آمده و در سال 1030 يا 1031 درگذشته است . شيخ بهائی ضمنا
مردی جهانگرد بوده است : به مصر و شام و حجاز و عراق و فلسطين و
آذربايجان و هرات مسافرت كرده است .
24 - ملامحمد باقر سبزواری ، معروف به محقق سبزواری . اهل سبزوار بوده‏
و در مكتب اصفهان كه هم مكتبی فقهی بود و هم فلسفی پرورش يافته و از

494