كه او را كمالالدين محمد حاسب گفتندی و در انواع حكمت خصوصا فن رياضیتقدمی حاصل كرده بود و با پدر بنده كمترين سابقه دوستی و معرفتی داشتبدان ديار افتاد . پدر ، بنده را به استفادت از او و تردد به خدمت اواشارت كرد . و بنده در پيش او به تعلم فن رياضی مشغول شدم . از اين گفتار روشن میشود كه خواجه نصيرالدين شاگرد شاگرد بابا افضلبوده است . و بابا از اصحاب خواجه نبوده است ( آنچنانكه در دائرهالمعارف فارسی آمده است ) بلكه در طبقه استادان استادان خواجه بودهاست . عليهذا اينكه وفات بابا را در 606 يا 610 و يا قريب به اينسنوات بدانيم ( بر خلاف آنچه در لغت نامه و غزالی نامه آمده است )اقرب احتمالات است و برخلاف ادعای سعيد نفيسی در مقدمه رباعياتباباافضل و دكتر ذبيحالله صفادر تاريخ ادبيات ايران ، تولد بابا دراواخر قرن ششم نبوده بلكه در اواسط آن قرن بوده است . اين رباعی در مدح بابا ، منسوب به خواجه است :
طبقه دوازدهم 1 - فريدالدين داماد نيشابوری ، از تاريخ زندگی اين مرد نيز اطلاع درستینداريم ، همين قدر میدانيم كه استاد خواجه نصيرالدين طوسی بوده و خواجهاشارات را نزد او تحصيل كرده است ( 1 ) و خود او شاگرد صدرالدين سرخسیسابق الذكر بوده است . سلسله اساتيد خواجه از طريق فريد الدين داماد بهبوعلی میرسد . به اين ترتيب كه خواجه شاگرد فريدالدين داماد ، و اوشاگرد صدرالدين سرخسی ، و او شاگرد افضل الدين غيلانی ، و او شاگردابوالعباس لوكریپاورقی : ( 1 ) روضات الجنات ص . 582 |