بوده است از عصارهای مست كننده از يك گياه خاص كه به درستی معلومنيست چه نوع گياهی بوده است ، و آرياييان قديم در مراسم پرستش از آناستفاده میكردهاند . آقای دكتر معين میگويد : در نظر او ( آريايی ) . . . فديهها در حكم ضيافتهائی است كه برایمهمانان عاليمقام و عزيز تهيه میكنند ، خدايان دوستانه دعوت دوستان خودرا میپذيرند ، همانطور كه انسان از غذا قوت میگيرد آنان نيز به واسطهاين ضيافتها قوی میشوند . مخصوصا اين اثر در شيره گياه مقدس " سومه "يا " هومه " كه روح را فرح میبخشد موجود است . . . اين گياه كوهستانی( سومه ) دارای ساقه نرم و پر الياف است و شيرهای سپيد به رنگ شيردارد و آن را در كتب طبی ( هوم المجوس ) گويند . . . عصاره اين گياه رامیجوشانند به حدی كه دارای رنگ شود . استعمال اين مايع در موقع قربانیيكی از كهنترين و بهترين ( ! ) رسمهای عبادت آريايی است . اين نوشابهرا روی آتش میريختند ، الكلی كه در آن موجود بود سبب اشتعال آتشمیگرديد . روحانيان نيز در موقع اجرای مراسم عبادت به قدر كفايت از آنمینوشيدند ، اين نوشابه نه تنها مقدس و گرامی بود بلكه از غرائبمعتقدات آريايی اين است كه برای اين گياه درجه خدايی قائل بودند ( 1 ). زردشت اين خرافه را منسوخ ساخت ولی بار ديگر اين خرافه در دورهساسانی احيا شد و جزء سنن زردشتی قرار گرفت . میگويند در اوستای ساسانیدر " هوم يشت " ( يسنای 10 بند 8 ) چنين آمده است : آری همه میهای ديگر را خشم خونين سلاح در پی است ، پاورقی : ( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 49 - . 50 |