مسلط غرب آمده است . او در اين مرحله تنها " ترجمهای میانديشد و ترجمهای عمل میكند " . اعتماد به معلومات و محفوظات و غروری كه عادش ، به سبب جهل و عقبماندگی نوعی توده مردم ، روشنفكران اينگونه سرزمينها دارند ، مانع نقادیدقيق و تحليل حوادث و واقعيات است . " سالها و قرنها حوادث دردناكلازم است تا اين گونه روشنفكران از خواب خرگوشی بيدار شوند " و حقيقتو ارزش عقايد آنها بر مردم فريفته شده روشن گردد . از اين گذشته ، اين چنين روشنفكران ، تنها در مراحل اوليه حركت فكری وعملی خود است كه بيدار كردن وجدان ملی را وجهه همت خود قرار میدهند .در اندك زمانی ، به دليل ماهيت روحيات و افكاری كه دارند ، الگوهايیاز ظواهر تمدن و طرز زندگی غربی برای خود میسازند كه به زودی آنان را بهسوی زندگانی راحت و مرفه اروپايی میكشاند و اين كشش هم در ذات خودمستلزم سكوت و احيانا سازش با عوامل ظلم و فساد زمانه شده ، حل شدن دردستگاه استعماری و خدمتگزاری آن را ايجاب میكند . مرحله دوم ، در تحليل قانون آن زمانی است كه روشنفكر جامعه عقب ماندهتصميم گرفته است با صميميت بيشتری به ملت خود بپردازد ، ولی چونموجودی ملت را آميخته با بدبختی و پريشانی و جهل و عقب ماندگی میيابد ،به سوی روزگاری از تاريخ ملت خود میرود كه در آن جلال و شكوه و مجد وعظمتی يا حداقل زرق و برقی سراغ بگيرد . بدين جهت يكباره جامعه حاليه رابا تمام دلبستگيهايش رها میكند و از فراز قرنها ، قرنهايی كه همراه باآدمهای خود ، زنجيروار سلسله علت و معلول روزگار فعلی را ساخته استپرواز میكند و به هزاران سال قبل خيز بر میدارد . و اگر در تاريخ واقعیملت خود چنين روزگاری را نيابد به سوی افسانه های كهن رو میآورد ( 4 ) .ارزش كار و انديشه اين دسته از روشنفكران نيز همانقدر است كه دركتابها بماند و يا جماعتی معدود را برای مدتی محدود دلخوش و سرگرم نگاهدارد و چون از دردهای موجود خلق خدا سرچشمه نگرفته پاورقی : 4 - نگاه كنيد به آثاری از قبيل : پروين دختر ساسان ، از اين اوستا ،دو قرن سكوت ، ماه نخشب ، مجموعه ايران باستان ، مجموعه ايران كوده . |