کتابخانه الکترونيکي انهار

اعمالی كه در مقابل بت و يا آتش و غيره صورت می‏گيرد . جنبه تقدس پيدا
می‏كند ، زيرا به قصد تقديس آنها صورت می‏گيرد . آنچه فطری بشر است "
تقديس " است ، انسان بالفطره می‏خواهد در برابر يك موجود منزه از نقص‏
و آراسته به كمال بايستد و او را تقديس و تنزيه نمايد تقديس چون از يك‏
حس فطری سرچشمه می‏گيرد و غريزه ستايش كمال مطلق است كه انسان را وادار
به اين عمل می‏نمايد ، خواه ناخواه ، با نوعی اعتقاد به استقلال شی‏ء مورد
تقديس به طور مستشعر و يا غير مستشعر توام است ، ولو به صورت خطای در
تطبيق به عبارت ديگر ، عبادت و تقديس چون از يك حس غريزی سرچشمه‏
می‏گيرد ، لزومی ندارد كه انسان در مرحله شعور ظاهر واقعا معتقد به‏
شايستگی و مبرا بودن از نقص و استقلال ذاتی يا فعلی آن معبود باشد .
آری اين است معنی تقديس ، و اين است فرق تقديس و تواضع ، و همچنين‏
فرق تقديس و تعظيم ساده و همچنين فرق تقديس و توجه و قبله قرار دادن .
آنچه زردشتيان در مورد آتش انجام می‏دهند تقديس است نه تواضع و نه‏
تعظيم ساده و نه قبله قرار دادن . تقديس و تنزيه بودن يك عمل ، كافی‏
است برای اينكه عبادت شمرده شود ، خواه توام با اعتقاد صريح به مقام‏
ربوبيت مطلقه و يا رب النوعی باشد و يا نباشد .
گذشته از اين ، برخلاف ادعای آقای دكتر معين ، زردشتيان برای آتش‏
مقامی كمتر از رب النوع قائل نبوده و نيستند ، برای آتش روحانيت و
تاثير معنوی و قدرت ماوراء الطبيعی قائل بوده و هستند قبلا نقل كرديم در
اوستا " آذرايزد " ، پسر اهورامزدا خوانده شده است .
كريستن سن می‏گويد :
آتش در اين آيين مهمتر از ساير عناصر بوده است ( 1 ) .
در پاورقی می‏گويد :
عقيده هر تل در يك سلسله مقالاتی كه تحت عنوان " منابع و تحقيقات‏
هند و ايرانی " نوشته است اين است كه " . . . ايرانيان عنصر آتش‏

پاورقی :
( 1 ) مزديسينا و ادب پارسی ، صفحه . 333