کتابخانه الکترونيکي انهار

بدون آنكه افراط كاريهای مزدكی را در برداشته باشد ، قهرا هم از جنبه‏
فكری و هم از جنبه اجتماعی از طريقه مزدكی جاذبه بيشتری داشت . توده‏
مردم ايران به جای گرايش به طريقه مزدكی به اسلام كه منادی توحيد و عدل‏
بود گرويدند .
در زمان خلفای جور اموی و عباسی كه روش قيصری و كسرائی را احيا كردند
بار ديگر زمينه برای مزدكی گری فراهم شد ، ولی توجه توده مردم كه حساب‏
اسلام را از حساب خلفا جدا می‏كردند و معتقد بودند اسلام را بايد از شر
خلفای جور نجات داد مجالی به مزدكی گری نداد .
از اين رو می‏بينيم كه مثلا در اواخر عهد امويان در شوال سال 129 هجری‏
قمری اولين روزی كه سياه جامگان ايرانی نهضت خويش را در " سفيذنج "
از نواحی مرو رسما اعلام كردند و پرچم خويش را برافراشتند ، بر پرچم آنها
اين آيه به چشم می‏خورد :
« اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علی نصرهم لقدير »( 1 )
در آنروز كه روز عيد فطر بود ، سليمان بن كثير كه يك تن از رهبران‏
نهضت جديد بود ، به دستور ابو مسلم خراسانی به اقامه نماز عيد فطر و
ايراد خطبه پرداخت و انقلاب عليه دستگاه خلافت اموی را در خطبه نماز عيد
اعلام كرد . اگر آيين مزدك در آنروز در ميان ايرانيان جاذبه‏ای قوی‏
می‏داشت هيچ فرصتی از آن فرصت كه باز هم مانند داشت بهتر برای ظهور و
بروز و گرايش ايرانيان پيدا نمی‏شد ، ولی ما وقتی كه به تاريخ مراجعه‏
می‏كنيم می‏بينيم كه نهضتهای عدالتخواهی ايرانيان در دوره اسلام متكی به‏
اسلام بوده است نه مزدكی گری و غيره .
علت اينكه مزدكی گری نيز مانند مانويت بكلی منقرض شد و حتی به صورت‏
يك اقليت مانند زردشتی گری باقی نماند ، همان است كه در علت انقراض‏
مانويان گفته شده كه : مسلمين مزدكيان را اهل كتاب نمی‏شمردند و برای‏
مذهب آنها

پاورقی :
( 1 ) سوره حج ، آيه . 39