عرفان و تصوف يكی از علومی كه در دامن فرهنگ اسلامی زاده شد و رشد يافت و تكاملپيدا كرد علم عرفان است . درباره عرفان از دو جنبه میتوان بحث و تحقيق كرد : يكی از جنبهاجتماعی و ديگر از جنبه فرهنگی . عرفا با ساير طبقات فرهنگی اسلامی از قبيل مفسرين ، محدثين ، فقهاء ،متكلمين ، فلاسفه ، ادبا ، شعرا . . . يك تفاوت مهم دارند و آن اينكهعلاوه بر اينكه يك طبقه فرهنگی هستند و علمی به نام عرفان به وجود آوردندو دانشمندان بزرگی در ميان آنها ظهور كردند و كتب مهمی تأليف كردند ،يك فرقه اجتماعی در جهان اسلام به وجود آوردند با مختصاتی مخصوص به خود. برخلاف ساير طبقات فرهنگی از قبيل فقهاء و حكماء و غير هم كه صرفاطبقه فرهنگی هستند و يك فرقه مجزا از ديگران به شمار نمیروند اهل عرفانهرگاه با عنوان فرهنگی ياد شوند با عنوان عرفا ) و هر گاه با عنواناجتماعیشان ياد شوند غالبا با عنوان ( متصوفه ) ياد میشوند . عرفا و متصوفه هر چند يك انشعاب مذهبی در اسلام تلقی نمیشوند ، و خودنيز مدعی چنين انشعابی نيستند و در همه فرق و مذاهب اسلامی حضور دارند .در عين حال يك گروه وابسته و به هم پيوسته اجتماعی هستند . يك سلسلهافكار و انديشهها و حتی آداب مخصوص در معاشرتها و لباس پوشيدنها واحيانا آرايش سر و صورت و سكونت در خانقاهها و غيره به آنها به عنوانيك فرقه مخصوص مذهبی و اجتماعی رنگ مخصوص داده و میدهد . و البتههمواره خصوصا در ميان شيعه عرفائی بوده و هستند كه هيچ امتياز ظاهری باديگران ندارند و در عين حال عميقا |