رسيدگی كنيم ، معتقديم زمينه تحقيق در اين مبحث خيلی آماده استخوشبختانه گروهی از محققان اروپايی و تنی چند از ايرانيان تا حدودی دراين مسئله تحقيق كردهاند و ما در سخنان خود به گفتههای آنان بسيار استنادخواهيم كرد . اظهار نظرها برای اينكه نمونهای از عقائد مختلفی كه در اين زمينه ابراز میشود بهدست داده باشيم ، چند نمونه را ذكر میكنيم . آقای تقی زاده در خطابه " تحولات اجتماعی و مدنی ايران در گذشته " بهنقل آقای دكتر معين در كتاب " مزديسنا و ادب پارسی " ( 1 ) چنينمیگويد : اسلام . . . آيينی نو ، دارای محاسن و اصول و قوانين منظم آورد ، وانتشار اسلام در ايران روح تازه و ايمان قویتر دميد كه دو مايه مطلوب نيزبر اثر آن به اين ديار آمد : يكی زبان بسيار غنی و پر مايه و وسيع يعنیعربی بود . . . اين زبان وقتی كه به ايران آمد و به تدريج با زبان لطيفو نغز و دلكش آريايی و تمدن ايرانی ممزوج و تركيب شد و جوش كامل خوردو بوسيله سخنوران بزرگ ايرانی قرون چهارم و پنجم و ششم و چند نفر بعد ازآن سكه فصاحت كم نظير خورد ، برای ما زبانی به وجود آورد كه لايق بيانهمه مطالب گرديد و نماينده درخشان آن سعدی و حافظ و ناصر خسرو و امثالآن هستند . . . ديگری علوم و معارف و تمدن بسيار عالی پرمايهای بود كهبه وسيله ترجمههای كتب يونانی و سريانی و هندی به زبان عربی در مشرقاسلامی و قلمرو خلافت شرقيه از اواسط قرن دوم تا اواخر قرن سوم بين مسلمينآشنا به زبان عربی و بالخصوص ايرانيان انتشار يافت . . . از اقيانوسبيكران علوم و فنون و آداب حكمت يونانی نسبه كم كتابی كه در قرن دومموجود بود ماند كه مسلمين ترجمه نكردند . . . بر اثرپاورقی : ( 1 ) چاپ دوم . صفحه . 16 |