محمدی سايه بر دياری افكند كه بوی اسلام مشام ايشان را معطر نگردانيده بود
و آواز تكبير اذان سمع ايشان را ذوق نداده و جز پای ناپاك " عبده اللات‏
والعزی " خاك ايشان را نسوده و اكنون چندان مؤمن موحد روی بدان جانب‏
نهاده است و تا اقصای ديار مشرق رسيده و ساكن و متوطن گشته كه از حد و
حصر و احصاء متجاوز نموده است .
بعضی آن است كه به وقت استخلاص ماوراءالنهر و خراسان به اسم پيشه‏وری‏
و جانور داری جماعتی به " حشر " ( 1 ) را بدان حدود رانده و طايفه‏
بسيار آنند كه از منتهای مغرب و عراقين و شام و غير آن از بلاد اسلام بر
سبيل تجارت و سياحت طوفی كرده‏اند و به هر طرف و شهری رسيده و شهرتی‏
يافته و در مقابل بيوت اصنام ، صوامع اسلام ساخته و مدارس افراخته و
علما به علم و افادت و مكتسبان علوم به استفادت اشتغال نموده گويی‏
اشارت از حديث : " « اطلبوا العلم و لو بالصين » " به ابنای اين زمان‏
است ( 2 ) .
عطاملك جوينی ، اينكه پس از ششصد سال از هجرت نبوی ، مبلغان مسلمان‏
ايرانی و غيرايرانی به چين می‏روند و مردم آن سامان را بدين اسلام می‏خوانند
، يكی از معجزات خاتم الانبياء صلی الله عليه وآله می‏داند .

سربازی و فداكاری

سربازی ايرانيان در راه اسلام ، اعم از آنچه به نتيجه مثبتی رسيده است‏
، يا علی‏رغم تلاشها و مجاهدات خالصانه اين قوم ، نتيجه درخشانی از آن به‏
بار

پاورقی :
( 1 ) ناشر محترم كتاب درباره اين كلمه در پاورقی توضيح می‏دهند : "
حشر ، به زبان مغولی به معنی افرادی بود كه در جنگها از ميان صنعتگران يا
كارگران ملل مغلوبه انتخاب نموده و در بلاد مفتوحه به كار وامی داشتند "
.
( 2 ) هزاره شيخ طوسی ، جلد 1 ، صفحه . 179

430