شاگردان پرداخت تا عمرش به پايان رسيد .
از نظر تشكيل حوزه گرم فلسفی ، و جذب شاگرد از اطراف و اكناف ، و
تربيت آنها ، و پراكندن آنها در بلاد مختلف بعد از حكيم نوری كسی به‏
پايه حكيم سبزواری نمی‏رسد . صيت شهرتش در همه ايران و قسمتهايی خارج‏
ايران پيچيد . طالبان حكمت از هر سو به محضرش می‏شتافتند ، شهر متروك‏
سبزوار از پرتو وجود اين حكيم عاليقدر قبله جويندگان حكمت الهی گشت و
مركز يك حوزه علمی شد .
كنت گوبينو فيلسوف معروف فرانسوی ، كه نظر خاصش در فلسفه تاريخ‏
معروف است ، مقارن اوج شهرت حكيم سبزواری سه سال وزير مختار فرانسه در
ايران بوده است و كتابی هم به نام ( سه سال در ايران ) منتشر كرده است‏
، او می‏نويسد ( شهرت وصيت او به قدری عالمگير شده كه طلاب زيادی از
ممالك هندوستان ، تركيه ، و عربستان برای استفاده از محضر او به سبزوار
رو آورده و در مدرسه او مشغول تحصيل هستند ) ( 1 ) .
حكيم سبزواری فوق‏العاده خوش بيان و خوش تقرير بود ، باشور و جذبه‏
تدريس می‏كرد ، او گذشته از مقامات علمی و حكمی ، از ذوق عرفانی سرشاری‏
برخوردار بود ، به علاوه مردی با انضباط ، اهل مراقبه ، متعبد ، متشرع و
بالاخره سالك الی الله بود . مجموع اينها سبب شده بود كه شاگردان او به‏
او تا سر حد عشق ارادت بورزند . از نظر جاذبه استاد و شاگردی ، حكيم‏
سبزواری بی‏مانند است . بعضی از شاگردان او بعد از او با اينكه چهل سال‏
از او فاصله گرفته بودند باز هم هنگام يادآوری او به هيجان می‏آمدند و
اشك می‏ريختند .
حكيم سبزواری به فارسی و به عربی شعر می‏سروده و در اشعارش به " اسرار
"

پاورقی :
( 1 ) مقدمه " مؤسسه مطالعات اسلامی مك گيل " بر شرح منظومه سبزواری‏
چاپ آن مؤسسه نقل از كتاب " مذاهب و فلسفه در قرون وسطی " تاليف‏
كنت گوبينو .

602