آنها حكمفرما بوده است .
چنانكه می‏دانيم در احاديث نبوی به اين نكته توجه داده شده است كه علم‏
و حكمت را هر كجا و در دست هر كس پيدا كرديد آن را فرا گيريد . رسول‏
اكرم فرمود : " « كلمة الحكمة ضالة المؤمن فحيث وجدها فهو احق بها » "
( 1 ) . همانا دانش راستين گمشده مؤمن است هر جا آن را بيابد خودش به‏
آن سزاوارتر است .
در نهج‏البلاغه است :
" « الحكمة ضالة المؤمن ، فخذ الحكمة و لو من اهل النفاق » " ( 2 ) .
دانش راستين گمشده مؤمن است پس آنرا فراگير و بياموز ولو از مردم‏
منافق . و هم از كلمات آن حضرت است : " « خذوا الحكمة و لو من‏
المشركين » " ( 3 ) حكمت را بياموزيد ولو از مشركان . در روايات اسلامی‏
، ائمه اطهار از حضرت مسيح نقل كرده‏اند كه :
" « خذوا الحق من اهل الباطل و لا تأخذوا الباطل من اهل الحق و كونوا
نقاد الكلام » " ( 4 ) .
يعنی حق را ( هر چند ) از اهل باطل فرا گيريد و اما باطل را ( هرچند )
از اهل حق فرا نگيريد ، سخن سنج و حقيقت شناس باشيد .
اين روايتها زمينه وسعت ديد و بلند نظری و تعصب نداشتن مسلمين را در
فرا گرفتن علوم و معارف از غير مسلمانان فراهم كرد و به اصطلاح در مسلمين‏
" روح تساهل " و " تسامح " و عدم تعصب در مقام فراگيری و علم آموزی‏
به وجود آورد .

پاورقی :
( 1 ) بحارالانوار ، چاپ آخوندی ، جلد دوم ، صفحه . 99
( 2 ) نهج‏البلاغه حكمت . 80
( 3 ) بحارج 2 صفحه . 97
( 4 ) ايضا بحارج 4 صفحه . 96

446