در كتاب " اسلام ، صراط مستقيم " ، مقاله فرهنگ اسلامی در چين " ( 1
) از آغاز نفوذ اسلام در چين و توسعه آن و دوره ضعف آن بحث می‏كند . نقش‏
ايرانيان در تبليغ و ترويج اسلام در چين از محتوای اين مقاله كاملا مشهود
می‏گردد .
راجع به آغاز ورود اسلام در چين تاريخچه‏ای از منابع چينی نقل می‏كند كه‏
منحصر به منابع چينی است و در منابع اسلامی از آن ياد نشده است . می‏گويد
:
تاريخ كهن دودمان " تانگ " اشاره می‏كند كه به سال دوم سلطنت "
يونگ وی " در حدود سال 31 هجری فرستاده‏ای از عربستان به دربار خاقان‏
آمد و هدايايی با خود آورد اين فرستاده گفت كه دولت ايشان سی و يك سال‏
قبل تاسيس يافته است . . . خاقان پس از كسب اطلاعاتی چند از دين مقدس‏
اسلام ، آن را با تعاليم كنفوسيون موافق می‏بيند و اسلام را تأييد و تصديق‏
می‏كند ولی مقرراتی مانند پنج مرتبه نماز يوميه و يك ماه روزه به طبع وی‏
گران می‏آيد و بدان نمی‏گرود ولی به سعد ( 1 ) و همراهان وی اجازه تبليغ‏
دين اسلام را در چين می‏دهد و موافقت خود را با تأسيس اولين مسجد در شهر
چانگان اعلام می‏دارد و

پاورقی :
( 1 ) اين مقاله به قلم آقای داود سی‏تينگ نگارش يافته است . آقای‏
داود سی‏تينگ آن چنانكه در مقدمه كتاب اسلام ، صراط مستقيم ، معرفی شده‏
است : " عضو كنسولگری جمهوری چين در بيروت " می‏باشد . قبل از عزيمت‏
به تيوان پيشوای جامعه مسلمين چين بود . تحصيلات خود را در دانشگاه الازهر
به پايان رسانيد و عهده‏دار پستهای سياسی مهمی از جانب دولت چين بود و
از سخنوران نامی مسلمانان چين محسوب می‏شود " .
( 2 ) در اين تاريخچه تصريح شده كه اين سعد ، سعد وقاص صحابی و سردار
معروف است ، ولی اين نقل با تواريح موجود اسلامی كه وفات و قبر سعد
وقاص را در مدينه نشان می‏دهد منطبق نمی‏گردد . ممكن است اگر تاريخچه‏
بالاصحيح و معتبر باشد اين شخص شخص ديگری به نام سعد بوده است .

426