حسين قمی و مرحوم آقا ضياءالدين عراقی همه از شاگردان او بودهاند . شهرتبيشتر آخوند خراسانی در علم اصول است . كتاب كفايةالاصول او يك كتابدرسی مهم است و حواشی زيادی بر آن نوشته شده است . آراء اصولی آخوندخراسانی همواره در حوزههای علميه نقل میشود و مورد توجه است . آخوندخراسانی همان كسی است كه فتوا به ضرورت مشروطيت داد و مشروطيت ايرانرهين او است . او در سال 1329 هجری قمری درگذشت . 35 - حاج ميرزا حسين نائينی . از اكابر فقهاء و اصوليون قرن چهاردهمهجری است نزد ميرزای شيرازی سابقالذكر و سيد محمد فشاركی اصفهانیسابقالذكر تحصيل كرده است و خود مدرسی عاليمقام شد . شهرت بيشتر او درعلم اصول است . به معارضه علمی با مرحوم آخوند خراسانی برخاست و از خودنظريات جديدی در علم اصول آورد . بسياری از فقهاء زمان ما از شاگرداناويند . او كتابی نفيس به فارسی دارد به نام تنزيه الامه يا حكومت دراسلام كه در دفاع ازمشروطيت و مبانی اسلامی آن نوشته است . او در سال1355 هجری قمری در نجف وفات يافت . خلاصه و بررسی : ما مجموعا سی و شش چهره از چهرههای مشخص فقهاء را از زمان غيبت صغرايعنی از قرن سوم هجری تاكنون كه به پايان قرن چهاردهم هجری قمری نزديكمیشويم معرفی كرديم ، ما چهرههايی را نام برديم كه در دنيای فقه و اصول وشهرت زيادی دارند ، يعنی همواره از زمان خودشان تا عصر حاضر نامشان دردرسها و در كتابها برده میشود البته ضمنا نام شخصيتهای ديگر غير اين سی وشش چهره نيز برده شد . از مجموع آنچه گفتيم چند نكته معلوم میگردد :الف - از قرن سوم تاكنون فقه يك حيات مستمر داشته و هرگز قطع نشدهاست ، حوزههای فقهی بدون وقفه در اين يازده قرن و نيم دائر بوده است .رابطه |