در طبقه بعد كتابی كه از شيعه باقی مانده و طبقه به طبقه روايت شدهاست " صحيفه سجاديه " است ، وفات امام سجاد در اواخر قرن اول است واين اثر جاويد كه به نام زبور آل محمد معروف شده است از نيمه دوم قرناول به صورت مكتوب دست به دست نقل و روايت شده است . نيمه اول قرن دوم يعنی زمان امام باقر و امام صادق عليهماالسلام كه تاحدودی برای شيعه آزادی بوده است دوره اوج نقل و روايت و ضبط و كتابحديث است نام چهار هزار نفر برده میشود كه از محضر امام صادق استفادهكردهاند اصحاب امام صادق و امام كاظم عليهماالسلام چهارصد كتاب حديثیتأليف كردهاند كه به " اصول اربعماه " معروف است ، مؤلفان اينكتابها از مليتهای مختلفند . در دوره بعد ، يعنی اواخر قرن سوم و اوائل قرن چهارم ، تأليف جوامعحديث رائج شد . كتب حديثی كه امروز در ميان شيعه و سنی موجود است همانجوامع است و در اين دوره است كه ايرانيان نبوغ خود و هم اخلاص وصميميت خود را نسبت به اسلام در اين زمينه نشان دادهاند . بديهی است كه ما نمیتوانيم همه ايرانيانی كه در طبقات مختلف اهلحديث بودهاند ياد كنيم . زيرا اين كار به تنهائی مستلزم تأليف چند جلدكتاب است ، در اينجا معروفترين و معتبرترين كتب حديث شيعه و سنی رانام میبريم تا معلوم گردد اكثريت قريب به اتفاق نويسندگان جوامع حديثشيعه و سنی ايرانی بودهاند . بحث خود را از جوامع حديث شيعه آغازمیكنيم . 1 - كافی - تأليف ثقةالاسلام ، شيخ المحدثين ، ابوجعفر محمدبن يعقوبكلينی رازی . اين مرد بزرگ از يك ده به نام " كلين " از دهات نزديك شهر ری دراطراف تهران است ، خاندان وی در آن ده از محدثان شيعه بودهاند ، پدرشيعقوب و دائيش علان در همين ده زندگی میكردند كلينی از كودكی حديثآموخت |