موبدان طبقه هيربدان بودند كه قضاوت و تعليم و تربيت فرزندان سپرده بهايشان بوده است ، و در اين دوره تعليم و تربيت و فراگرفتن علوم متداولانحصار به موبد زادگان و نجيب زادگان داشته و اكثريت نزديك به اتفاقفرزندان ايران از آن محروم بودهاند . پس از هيربدان ، طبقه آذربدانبودند كه حكم متوليان و خادمان آتشكدهها و موقوفات بسيار آنها راداشتهاند و وظيفه ايشان نخست نگهداری آتشهای مقدس هر آتشكدهای و سپسشست و شو و پاكيزه نگاهداشتن محوطه آتشكده و اداره كردن مراسم دينیمانند نمازها و جشنهای كستی بندان برای كودكان و زناشوييها و مراسممردگان بوده است ( 1 ) . . . بحث ديگر درباره نظامات اجتماعی ايران مربوط است به رژيم حكومتساسانيان ، حكومت ساسانيان استبدادی محض بوده است . آنان خود راآسمانی نژاد و مظهر خدا میدانستند و از مردم به كمتر از سجده راضینمیشدند ، و مردم با اين وضع خو گرفته بودند . كسانی كه بخواهند از ايننظر جامعه ايرانی آنروز را مطالعه كنند میتوانند رجوع كنند به كتابهای :تاريخ ادبيات ادوارد براون ، جلد اول ترجمه آقای علی پاشا صالح ( 2 ) .و كتاب تمدن ايرانی ، تاليف جمعی از خاورشناسان ، ترجمه دكتر بهنام ( 3) ، و تاريخ اجتماعی ايران ، تاليف سعيد نفيسی ، جلد دوم ( 4 ) ، ومخصوصا ايران در زمان ساسانيان ، تاليف كريستن سن محقق دانماركی ، ترجمهرشيد ياسمی ( 5 ) . پاورقی : ( 1 ) تاريخ اجتماعی ايران ، جلد دوم ، صفحات 25 - . 26 ( 2 ) صفحات 142 و 192 و . 193 ( 3 ) صفحات 189 - . 194 ( 4 ) صفحه . 16 ( 5 ) صفحات 4 ، 112 ، 146 ، 275 ، 284 ، 291 ، 330 ، 401 ، 405 ، 426، 430 ، 469 ، 471 ، 485 ، 496 ، 517 ، . 528 |