بين او و علاءالدوله سمنانی در مسائل نظری عرفان كه وسيله محيیالدين طرحشده است مباحثات و مشاجراتی بوده است . وی در سال 735 درگذشته است .ج - خواجه حافظ شيرازی . حافظ علیرغم شهرت جهانيش تاريخ زندگيشچندان روشن نيست . قدر مسلم اينست كه مردی عالم و عارف و حافظ و مفسرقرآن كريم بوده است . خود مكرر به اين معنی اشاره كرده است :
| نديدم خوشتر از شعر تو حافظ |
| به قرآنی كه اندر سينه داری |
عشقت رسد به فريادگر خود بسان حافظ قرآن زبر بخوانی با چهاردهروايت
| زحافظان جهان كس چوبنده جمع نكرد |
| لطائف حكمی با نكات قرآنی |
با اينكه اينهمه در اشعار خود از پير طريقت و مرشد سخن گفته استمعلوم نيست كه مرشد و مربی خود او كی بوده است . اشعار حافظ در اوجعرفان است و كمتر كسی قادر است لطائف عرفانی او را درك كند ، همهعرفائی كه بعد او آمدهاند اعتراف دارند كه او مقامات عاليه عرفانی راعملا طی كرده است . برخی از بزرگان بر برخی از بيتهای حافظ شرح نوشتهاند، مثلا محقق جلالالدين دوانی ، فيلسوف معروف قرن نهم هجری رسالهای در شرحاين بيت :
| پير ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت |
| آفرين بر نظر پاك خطا پوشش باد |
تأليف كرده است . حافظ در سال 791 درگذشته است ( 1 ) . د - شيخ محمود شبستری ، آفريننده منظومه عرفانی بسيار عالی موسوم به "گلشن راز " . اين منظومه يكی از كتب عرفانی بسيار عالی به شمار میآيد ونام سراينده خويشرا جاويد ساخته است شرحهای زيادی بر آن نوشته شده است.
پاورقی : ( 1 ) حافظ در حال حاضر محبوبترين چهره شعرای فارسی زبان در ايران است. ماترياليستهای فرصت طلب سعی كردهاند از حافظ نيز چهرهای ماترياليستو لااقل شكاك بسازند و از محبوبيت او در راه اهداف ماترياليستی خودسودجويند . ما در مقدمه چاپ هشتم " علل گرايش به ماديگری " دربارهحافظ نيز مانند " حلاج " از اين نظر بحث كردهايم .
