معروف بوده است . جامی او را رئيس صوفيان خوانده است . هم اول كسیاست كه رمز به كاربرد و مسائل عرفانی را با اصطلاحات رمزی بيان كرد كهفقط كسانی كه واردند بفهمند و ناواردها چيزی نفهمند . اين روش تدريجامعمول شد ، معانی به صورت غزل و با تعبيرات سمبوليك بيان شد . برخیمعتقدند كه بسياری از تعليمات فلسفه نو افلاطونی وسيله ذوالنون واردعرفان و تصوف شد ( 1 ) . ذوالنون در فاصله سالهای 250 240 درگذشته است. ز - سهل بن عبدالله تستری ، از اكابر عرفا و صوفيه و اصلا اهل شوشتراست ، فرقهای از عرفا كه اصل را بر مجاهده نفس میدانند به نام او (سهليه ) خوانده میشوند در مكه معظمه با ذوالنون مصری ملاقات داشته است .وی در سال 283 يا 293 درگذشته است ( 2 ) . ح - حسين بن منصور حلاج ، اصلا اهل بيضاء از توابع شيراز است ولی درعراق رشد و نما يافته است . حلاج از جنجاليترين عرفای دوره اسلامی است .شطحيات فراوان گفته است ، به كفر و ارتداد و ادعای خدائی متهم شد ،فقها تكفيرش كردند و در زمان مقتدر عباسی به دار آويخته شد . خود عرفااو را به افشای اسرار متهم میكنند . حافظ میگويد :
پاورقی : ( 1 ) تاريخ تصوف در اسلام صفحه . 55 ( 2 ) طبقات الصوفيه ابوعبدالرحمن سلمی صفحه . 206 ( 3 ) در مقدمه چاپ هشتم " علل گرايش به ماديگری " بحث نسبتامبسوطی درباره حلاج كردهايم و نظريه بعضی از ماترياليستهای معاصر را كهكوشيدهاند او را ( ماترياليست ) معرفی كنند رد كردهايم . |
