كه علامه دوانی زمان ميرسيد شريف را درك نكرده ، بلكه شاگرد شاگردان اوبوده است . علامه دوانی از كسانی است كه در حيات و ممات خود جنجال علمیبرانگيخته است . در زمان حياتش با سيد صدرالدين دشتكی مشاجرات زبانی وقلمی فراوان داشته كه معروف است . بعد از خودش كتابهايش مورد توجه ورد و دفاع و نقض و ابرام بوده است . صدرالمتألهين در جلد سوم اسفار (چاپ سنگی صفحات 16 14 ) در حدود سه صفحه نظريهای از علامه دوانی نقل ورد میكند و در آخر میگويد ( بحث را از آن نظر طولانی كرديم كه اكنون اكثراهل نظر را گمان بر آن است كه نظريه اين علامه نحرير آخرين سخن دربابتوحيد است ، ما ناچار بوديم خللهای سخن او را آشكار سازيم ) . از اين جملهها ميتوان نفوذ فوقالعاده دوانی را در متأخرانش دريافت .در زمان علامه دوانی در اثر صيت شهرت وی ، شيراز مركز ثقل علوم فلسفیبوده ، از خراسان و آذربايجان و كرمان و حتی از بغداد و روم و تركستان ،دانشجويان به شيراز رهسپار میشدهاند ( 1 ) علامه دوانی در سال 830 متولدشده و در سال 903 يا 908 درگذشته است . 3 - علی بن محمد سمرقندی قوشجی ، معروف به ملاعلی قوشجی صاحب شرحمعروف بر تجريد خواجه نصيرالدين طوسی . قوشجی هم متكلم بوده و هم رياضيدان ، زيج الغ بيك را كه قاضی زادهرومی ( استادش ) و غياثالدين جمشيد كاشانی نابغه رياضيدان ، شروع كردهبودند و موفق به انجام آن نشده بودند ، قوشجی به امرالغ بيك بن شاهرخ بنامير تيمور كه خود رياضيدانی ماهر و استاد قوشجی بود به پايان رسانيد .به تبريز و عثمانی سفر كرده و در عثمانی اقامت كرده و در همانجا در سال879 درگذشته است ( 2 ) پاورقی : ( 1 ) رجوع شود به كتاب شرح زندگانی جلال الدين دوانی تأليف آقای علیدوانی . ( 2 ) ريحانةالادبج 4 صفحه 495 - . 496 |
