مترجمين منطق و فلسفه از سريانی و يونانی نيز ايرانی نبودهاند . ولی نظرباينكه ترجمه كتب يكی از مظاهر خدمات ايرانيان به تمدن اسلامی است مانام مترجمينی كه از فارسی به عربی ترجمه كردهاند مطابق آنچه ابنالنديم درالفهرست نقل كرده است ذكر ميكنيم هر چند باز همه مترجمين از فارسی بهعربی نيز ايرانی نبودهاند . كسانی كه ابنالنديم آنها را ذكر كرده است افراد ذيلاند : عبدالله بن مقفع مترجم منطق ارسطو و خداينامه كه ريشه و منبع اصلیشاهنامه است و مترجم كليله و دمنه كه از كتب هند است و در زمانانوشيروان به پهلوی برگردانده شده بود و ابن مقفع آنرا به عربی بسيارفصيح برگرداند ( 1 ) ابوسهل فضل بن نوبخت متصدی بيتالحكمة در زمانهارون و مأمون ( 2 ) . حسن بن موسی نوبختی . احمد بن يحيی بلاذری مورخمعروف و صاحب كتاب فتوح البلدان ، موسی بن خالد ، يوسفبن خالد ( ايندو نفر مستخدم داود بن عبدالله بن حميدبن قحطبه بودهاند ) علی بن زيادتميمی ، حسن بن سهل ، احمدبن يحيی جابر ، جبلة بن سالم كاتب هشام ابنعبدالملك . اسحق بن يزيد ناقل اختيار نامه ، محمد بن جهم برمكی ، هشامبن القاسم ، موسی بن عيسی الكردی ، زادوية بن شاهويه اصفهانی ، محمدبنبهرام بن مطيار اصفهانی ، بهرام بن مردانشاه ، عمروبن الفرخان ( 3 ) سلممتصدی بيتالحكمة ( 4 ) صالح بن عبدالرحمان نويسنده حجاج و ناقل دفاتردولتی از عربی به فارسی ( 5 ) عبدالله بن علی ناقل برخی كتب هندی ( كهقبلا به فارسی ترجمه شده بود ) ، از فارسی به عربی ( 6 ) . پاورقی : ( 1 - 2 - 3 ) الفهرست صفحه 178 - 396 - . 356 ( 4 ) الفهرست صفحه 180 ابنالنديم از اين شخص بعنوان صاحب بيتالحكمة ياد میكند . ( 5 ) الفهرست صفحه . 352 ( 6 ) الفهرست صفحه . 435 |
