اينها كه برشمرديم طبقه اول و دوم متكلمين ايرانی اهل تسنن میباشند درطبقات و قرون بعد متكلمين سنی مذهب زيادی از ايران برخاستهاند و مابطور اختصار نام عدهای را به ترتيب قرون ميبريم . از قبيل : ابن المنجم نديم الموفق والمكتفی بالله كه خود از نوادههای يزدجردساسانی بوده است ، و ابوالقاسم كعبی بلخی ، و ابوعلی جبائی خوزستانی ، وپسرش ابوهاشم جبائی در قرن سوم . ابومنصور ماتريدی سمرقندی و ابن فورك اصفهانی نيشابوری و ابواسحاقاسفرائنی در قرن چهارم . ابواسحاق شيرازی و امام الحرمين جوينی و امام محمد غزالی در قرن پنجم .فخرالدين رازی و ابوالفضل بن العراقی و محمد شهرستانی در قرن ششم و غيراينها . فلسفه و حكمت اما فلسفه : فلسفه بمفهوم متعارف ، اولين بار از ترجمه كتب ديگرانيعنی يونانيان و احيانا هنديان آغاز گشت ، و اين كار در قرن دوم هجریشروع شد راجع باينكه ترجمه و نقل علوم بيگانه اعم از طب و رياضی و فلسفهو غيره از كی آغاز شد ؟ سخنان زيادی هست . برخی مدعی هستند كه اولينباراين كار بوسيله خالدبن يزيدبن معاويه در قرن اول شروع شد . گويند خالد اول كسی بود كه عدهای از علماء اسكندريه را كه زبان يونانیميدانستند استخدام كرد و آنها برخی از كتب طبيعی مربوط به فن كيميا رااز يونانی و قبطی به عربی برگرداندند ( 1 ) . ترجمه كتب فلسفه قطعا در زمان بنیعباس شروع شده است ، مانند ترجمهبسياری از علوم و فنون ديگر و بسياری از آداب و اخلاق .پاورقی : ( 1 ) الفهرست ، صفحه . 352 |
