از مناظره با ابوالهذيل همه اجتناب ميكردند ، زيرا فوقالعاده قوی بود ،مناظره معروفی دارد با صالح بن عبدالقدوس ، شكاك و زنديق ( باصطلاح آنعصر ) معروف ، كه ابن النديم آنرا نقل كرده است ( 1 ) . ابوالهذيل ازتنها كسی كه بيم داشت و از مناظره با او متوحش بود هشام بن الحكم ،متكلم معروف شيعی عرب ، از اصحاب امام صادق عليهالسلام بود ( 2 ) .4 - ابراهيم بن سيار معروف به نظام متوفا در . 221 اين مرد مطابق آنچهابن خلكان در جلد سوم كتاب خود ذيل احوال محمدبن عبدالكريم شهرستانیگفته است بلخی بوده است . نظريات نظام در كلام و احيانا در فلسفهمعروف است نظام شاگرد هشام بن الحكم بوده است . 5 - عمرو بن عبيد بن باب . پدرش از اسيران كابل است و در پليس بصرهخدمت ميكرده است . عمرو بن عبيد در سال 80 متولد شده و پيش از سال 150درگذشته است . عمرو بن عبيد تمايل خارجيگری دارد و به مناعت معروف است . با منصورعباسی قبل از دوره خلافت دوست بود . در ايام خلافت منصور ، روزی بر اووارد شد و منصور او را گرامی داشت و از او تقاضای موعظه و اندرز كرد .از جمله سخنانی كه عمرو به منصور گفت اين بود : ملك و سلطنت كه اكنونبدست تو افتاده اگر برای كسی پايدار ميماند بتو نميرسيد ، از آن شببترس كه آبستن روزی است كه ديگر شبی بعد از آن روز ( قيامت ) نيست ." وقتی كه عمرو خواست برود منصور دستور داد ده هزار درهم باو بدهندنپذيرفت . منصور قسم خورد كه بايد بپذيری . عمرو سوگند ياد كرد كهنخواهم پذيرفت . پاورقی : ( 1 ) الفهرست صفحه . 252 ( 2 ) تاريخ علم كلام شبلی نعمان صفحه . 31 |
