از لحاظ استقلال پارهای از ملتها به وجود آورد ، ولی در كشورهای اسلامیبيش از آنكه آثار خوبی به بار آورد ، سبب تفرقه و جدايی شده است . اينملتها قرنهاست كه اين مرحله را طی كردهاند و پا به مرحله عاليتریگذاشتهاند . اسلام قرنهاست كه وحدتی بر اساس فكر و عقيده و ايدئولوژی بهوجود آورده است ، اسلام در قرن بيستم نيز نشان داده است كه در مبارزاتضد استعماری میتواند نقش قاطعی داشته باشد . در مبارزاتی كه در قرن بيستم بوسيله مسلمانان بر ضد استعمار صورتگرفت و منتهی به نجات آنها از چنگال استعمار شد ، بيش از آنكه عاململيت تأثير داشته باشد عامل اسلام مؤثر بوده است . از قبيل مبارزاتالجزاير ، اندونزی ، كشورهای عربی و پاكستان . آری اين ملتها قرنهاست نشان داده اند كه با انگيزه فكری و اعتقادی وبر اساس يك ايدئولوژی میتوانند وحدت به وجود آورند و قيام كنند و خودرا از چنگال استعمارگران نجات دهند . سوق دادن چنين مردمی به سوی عاملاحساس مليت حقا جز ارتجاع نامی ندارد . به هر حال موج عنصر پرستی و نژاد پرستی كه سلسله جنبان آن اروپائيانندمشكل بزرگی برای جهان اسلام به وجود آورده است . میگويند علت اينكهمرحوم سيد جمال الدين اسد آبادی مليت خود را مخفی میكرد اين بود كه نمیخواست خود را به يك ملت معين وابسته معرفی كند و احيانا بهانهای بهدست استعمارچيان بدهد و احساسات ديگران را عليه خود برانگيزد .ما به حكم اينكه پيرو يك آيين و مسلك و يك ايدئولوژی به نام اسلامهستيم ، كه در آن عنصر و قوميت وجود ندارد . نمی توانيم نسبت بهجريانهايی كه بر ضد اين ايدئولوژی تحت نام و عنوان مليت و قوميت صورتمیگيرد بی تفاوت بمانيم . |
