است كه با مقايسه به فقهاء معاصر آنها از ساير مذاهب ارزش آنها معلومو مشخص میشود . ابن النديم فن پنجم از مقاله ششم كتاب بسيار نفيس خودرا كه به نام فهرست ابن النديم شهرت و اعتبار جهانی دارد اختصاص دادهبه " فقهاءالشيعه " و در ذيل نامهای آنها از كتابهای آنها در حديث يافقه ياد میكند . درباره حسين بن سعيد اهوازی و برادرش میگويد " اوسعاهل زمانهما علما بالفقه والاثار والمناقب " يا درباره علی بن ابراهيمقمی میگويد : " من العلماء الفقهاء " و درباره محمدبن حسن بن احمدبنالوليد قمی میگويد : وله من الكتب كتاب الجامع فی الفقه ولی ظاهرا كتبفقهيه آنها به اين شكل بوده است كه در هر بابی احاديثی كه آنها را معتبرمیدانستهاند و بر طبق آنها عمل میكردهاند ذكر میكردهاند ، آن كتابها همحديث بود و هم نظر مؤلف كتاب . محقق حلی در مقدمه معتبر میگويد " نظر به اينكه فقهاء ما رضواناللهعليهم زيادند و تأليفات فراوان دارند و نقل اقوال همه آنها غير مقدوراست ، من به سخن مشهورين به فضل و تحقيق و حسن انتخاب اكتفا كردهام واز كتب اين فضلا به آنچه اجتهاد آنها در كتابها هويدا است و مورد اعتمادخودشان بوده است اكتفا كردهام . از جمله كسانی كه نقل میكنم ( از قدمایزمان ائمه ) حسن بن محبوب ، احمدبن ابی نصر بزنطی ، حسين بن سعيد (اهوازی ) فضل بن شاذان ( نيشابوری ) يونس بن عبدالرحمان و از متأخرانمحمدبن بابويه قمی ( شيخ صدوق ) و محمدبن يعقوب كلينی . و از اصحابفتوا علی بن بابويه قمی ، اسكافی ، ابن ابی عقيل ، شيخ مفيد سيد مرتضیعلمالهدی ، شيخ طوسی است . . . " محقق با آنكه گروه اول را اهل نظر و اجتهاد و انتخاب میداند ، آنها رابه نام اصحاب فتوا ياد نمیكند ، زيرا كتب آنها در عين اينكه خلاصهاجتهادشان بوده است به صورت كتاب حديث و نقل بوده است نه به صورتفتوا . اينكه ما بحث |
