میگويد : . . . اسلوب قرآن را در خطبهها و كتابهای خويش سرمشق قرار دادند ، وبه آيات قرآن در تأليفات خويش تمثل جستند و آداب و تعليم قرآن دراخلاق و اطوار و زندگانی روزانه مسلمانان پديد آمد . در صورتی كه بسياریاز ملل اسلامی زبانی جز زبان قرآن داشتند و در كشورهايی میزيستند كه ازقرآن دور بود مسلمانان گذشته از علوم شرعی ، در علوم لسانی ( صرف و نحو) به آيات و معانی قرآن استشهاد و استدلال میكردند . مثلا تنها در كتابسيبويه سيصد آيه از قرآن ذكر شده است . اديبان و نويسندگان كه درصددتزيين گفتهها و نوشتههای خود بودند حتما از آيات قرآن استمداد میجستند (1 ) . جرجی زيدان میگويد : موقع استيلای صلاحالدين ايوبی برمصر در كتاب خانهایكه العزيز بالله دومين خليفه فاطمی تأسيس كرد و وزير او يعقوب بن كلساو را به اين كار تشويق میكرد ، سه هزار و چهار صد قرآن موجود بود كه همهرا با آب طلا ، به خط زيبا ، نگاشته بودند ( 2 ) گنجينه قرآن كه هم اكنون در موزه آستان قدس رضوی هست با آن خطوط عالیو تذهيبها و نقاشيهای حيرتانگيز نشانهای از علاقه مردم اين مرز و بوم بهاين كتاب مقدس است . حركت علمی و فرهنگی اسلامی به همين ترتيبی كه گفتيم آغاز شد . اكنوندرباره مردمی كه در آن حركت شركت داشتند بحث كنيم . هر چند اكثر آثار علمی كه از خارج دنيای اسلام نقل و ترجمه شد از غيرايران بود ، ولی اكثريت آثار اسلامی ، چه در رشته علوم دينی و چه دررشتههای ديگر به وسيله دانشمندان مسلمان ايرانی به وجود آمد . افتخار وامتياز ايرانيان پاورقی : ( 1 - 2 ) همان مدرك ، صفحه 93 - . 314 |
