ادبی ، قضائی ، سياسی ، و اجتماعی اسلام سعی بليغ كرد و امهات مسائل رامطرح ساخت و آنها را روشن و مبوب نمود . با طلوع قرن چهارم هجری ، طبرستان و گيلان نيز به تصرف مسلمين درآمد ،و در اين قرن مردم ايران استقلال سياسی به هم رسانيدند ، و سامانيان رشتهعلاقه خود را با خلافت بغداد قطع كرده به طور استقلال در خراسان و نواحیشرقی ايران سلطنت مستقل داشتند ، و از نظر فهم و درك مبانی دينی نيزاحتياج به مركز خلافت نبود . فعاليت اسلامی ايرانيان در هند غزنويان نخستين افراد ايرانی هستند كه دين مقدس اسلام را از طريق سندبه هندوستان بردند . در زمان غزنويها ناحيه پنجاب در تصرف آنها بود ولاهور كه يكی از شهرهای بزرگ اين ناحيه میباشد مركز حكومت غزنويان قرارگرفت ، در زمان اين پادشاهان جماعتی از دانشمندان ايرانی به هند رفتندكه از جمله آنها بيرونی دانشمند و حكيم معروف خراسانی است . اگر چهحملات غزنويان بيشتر جنبه قتل و غارت داشت و به حقيقت و تبليغ اسلامچندان اهميت نمیدادند ، ليكن برای شكستن سدهای سياسی و نظامی در شبهقاره بسيار مؤثر بودند و راه را برای آيندگان باز كردند .غوريان سلاطين غور اصلا از غور هرات هستند و نسب آنان به شنسب نامی میرسد .اين شنسب در زمان اميرالمؤمنين علی عليهالسلام مسلمان شد و فرمانداریناحيه غور از طرف آن حضرت به وی تفويض گرديد . مورخين مینويسند درزمان بنیاميه كه اميرالمؤمنين را در منابر سب میكردند و حكام بنیاميهمردم را وادار به اين عمل مینمودند . مردمان غورزير بار اين عمل نرفتند وحكام غور و غرجستان نسبت به آن جناب اسائه ادب نكردند . |
