قبول صاحب نظران است و با اتكاء و نقل از اهل نظر ، بحث خود را ادامهمیدهيم بنابراين آنچه میگوييم همه منقولات از اين و آن است . دو مطلبقطعی است يكی اينكه ايران قبل از اسلام از خود دارای تمدنی درخشان وباسابقه بوده و اين تمدن سابقه طولانی داشته است ، ديگر اينكه اين تمدندر دوره اسلامی مورد استفاده واقع شده و به قول پ . ژ مناشه : ايرانيان بقايای تمدن تلطيف شده و پروردهای به اسلام تحويل دادند كه براثر حياتی كه اين مذهب در آن دميد جان تازه گرفت ( 1 ) . اما قسمت اول : يعنی اينكه ايران از يك تمدن كهن برخوردار بوده استاگر چه نيازی به بيان و توضيح ندارد ، اما شرح مختصر آن بيفايده نخواهدبود . در كتاب ايران از نظر خاورشناسان ، ترجمه آقای دكتر رضازاده شفق نقلاز كتاب " روزگار باستان " تأليف " بر مستد " ، درباره نظم اداریايران هخامنشی میگويد : اداره كشور شاهنشاهی ايران كه از بحر الجزاير تا رود سند و از اقيانوسهند تا خزر امتداد میيافت كار آسانی نبود و در گذشته هيچگاه حكمداری درمقابل چنان وظيفه سنگين واقع نشده بود كه كورش آن را شروع كرد و داريوشبزرگ ( 585 521ق . م ) ادامه داد اينگونه سازمان كشور داری را كه درخاور زمين بلكه در تمام جهان متمدن اولينبار به وجود آمد : يكی از مراحلقابل توجه تاريخ بشر توان شمرد . . . ايضا در همان كتاب درباره نيروی دريايی ايران هخامنشی مینويسد : پاورقی : ( 1 ) تمدن ايرانی ، به قلم جمعی از خاورشناسان ، ترجمه دكتر عيسیبهنام ، صفحه . . 247 |
