يعنی هم به دين شما ايمان خواهد آورد و هم با شما ازدواج خواهد كرد و
خونش با شما مخلوط خواهد شد . مردم با تعجب پرسيدند : يا رسول الله عجم‏
دين اسلام را خواهد پذيرفت و سپس در خون ما با ما شريك خواهد شد ؟
فرمود آری ، اگر ايمان به ستاره ثريا آويخته باشد ، مردانی از عجم بدان‏
دست خواهند يازيد ( 1 ) .
كريستن سن در خاتمه كتاب خود ، چند صفحه را به اخلاق و روحيه ايرانيان‏
اختصاص داده است ، وی می‏گويد :
جهان ايرانی ، به صورتی كه مورخان غرب مثل آميانوس مارسلينوس ( 2 )
و پروكوپيوس ( 3 ) آن را شناخته و با جنبه‏های نيك و بدش وصف كرده‏اند
، به نظر ما جامعه اشرافی محض می‏آيد ، فقط طبقات عاليه معرف اين جامعه‏
محسوب می‏شده‏اند و به ملت ايران جلوه و وجهه خاص خود را بخشيده‏اند .
توضيحات آميانوس مارسلينوس ، كه كريستن سن به تفصيل نقل كرده است‏
همه مربوط است به طبقه اشراف و طبعا جنبه‏های پست آن بر جنبه‏های عالی‏
آن زياد می‏چربد . جنبه‏های عالی كم در آن يافت می‏شود لزومی ندارد ما آنها
را نقل كنيم .
كريستن سن می‏گويد :
نويسندگان عرب ، دولت ساسانی را كه سرمشق سياست دولت مشرقی بوده با
تمجيد و تحسين می‏ستايند و ملت ايران را به بزرگی نام می‏برند .
آنگاه از كتابی به نام خلاصه العجائب ( ؟ ) اين عبارت را نقل می‏كند :

پاورقی :
( 1 ) سفينه البحار ، ماده " عجم " .
( 2 ) مورخ رومی در قرن چهارم ميلادی كه معاصر ساسانيان بوده است .
( 3 ) ايضا مورخ رومی معاصر با قباد و انوشيروان .

303