از تشريفات و آداب عبادات و اعمال مذهبی از مذهب اصلی زردشت چيزمهمی باقی نمانده . همين قدر معلوم است كه زردشت رسوم و مناسكآريانهای قديم را كه مبتنی بر اعتقاد به سحر و جادو و بت پرستی بوده وورد به زوال میرفته بكلی منسوخ فرموده است . تنها يك رسم و يك عبادتاز زمان زردشت باقی مانده است . و آن ، چنانكه گفتهاند وی در هنگامانجام مراسم پرستش در محراب آتش مقدس به قتل رسيد و در هنگام عبادتجان سپرد . در يكی از سرودهای گاتاها آمده است كه زردشت میگويد : "هنگامی كه بر آذر مقدس نيازی تقديم میكنم خود را راست كردار و نيكوكارمیدانم " و در جای ديگر آتش مقدس را عطيه يزدان میشمارد كه اهورا مزداآن را به آدميان كرامت فرموده . ولی بايد دانست كه زردشت خود آتش رانمیپرستيده و آن عقيده كه پيشينيان و نياكان او در باره اين عنصر مقدسداشته اند وی نداشته است و معتقدات او با آنچه بعدها آتش پرستان اخيرعنوان كردهاند اختلاف دارد ، بلكه او آتش را فقط يك رمز قدوسی و نشانیگرانبها از اهورامزدا میدانسته است كه به وسيله او به ماهيت و عصارهحقيقت علوی خداوند دانا پی میتوان برد ( 1 ) . آنچه مسلم است اين است كه خواه آتش را تقديس میكرده و يا نمیكردهاست و بر فرض تقديس به هر شكل و هر صورت بوده است ، تعظيم و تقديسو تكريم و پرستش آتش بعد از زردشت سخت بالا گرفت و بزرگترين شعارزردشتيگری شناخته شد كه هنوز هم ادامه دارد همان طور كه در ميان مسلمين ،مساجد و در ميان مسيحيان ، كليسا ساخته میشود ، در ميان زردشتيان آتشكدهها ساخته شد . در دوره ساسانی زردشتيان به نام " آتش پرستان " شناخته میشدند .مسيحيان ايران كه در اواخر ، آزادی و قدرت قابل توجهی كسب كرده و دردربار ساسانی پاورقی : ( 1 ) تاريخ جامع اديان ، صفحه 309 - . 310 |
