پرداختند ؟ يا قبلا تدوين شده و به صورت مدون در آمده بود ؟ اگر قبلاتدوين شده بود در چه زمانی اين تدوين صورت گرفته است ؟ بعضی معتقدند كه اوستا در دوره هخامنشی مدون بود و با حمله اسكندر ازميان رفت ، و يا اسكندر آن را سوخت . البته معروف ميان مورخين شرقیهمين است كه اسكندر اوستا را سوخته است . ولی مسئله سوزانيدن اسكندر ازنظر محققين امروز غربی مسلم و مورد اتفاق نيست ( 1 ) ، عدهای همين قدرمیگويند با حمله اسكندر اوستا دچار پريشانی و پراكندگی گرديد . در دورهاشكانی مجددا در صدد جمع آوری اوستا بر آمدند ، ولی قدر مسلم اين است كهدر آغاز ظهور ساسانيان اوستا مرتب و مدون نبوده است و به دستور اردشير، يكی از روحانيان زردشتی از نو اوستا را مرتب میسازد اما آن روحانی براساس چه مدركی اين كار را كرد ؟ البته معلوم نيست . اوستای ساسانی بااوستای اصلی چه قدر انطباق دارد و چه قدر اختلاف دارد ؟ باز هم معلومنيست آنچه معلوم است اين است كه اختلافات فراوانی ميان آنها بوده است. چرا همه اوستای ساسانی باقی نيست و فقط قسمتی از آن باقی است اين نيزمعلوم نيست ( 2 ) . كريستن سن درباره مطلب اخير میگويد : گاهی شخص بفكر میافتد كه چرا قسمت بيشتر اوستای ساسانی در ازمنه اسلامنابود شده است ؟ میدانيم كه مسلمانان ، زردشتيان را اهل كتاب میشمردهاند ، بنابراين نابود شدن كتب مقدس آن طايفه را نمیتوان بهتعصب اسلاميان منسوب كرد و چنانكه ديديم بيشتر قسمتهای اوستای ساسانی درقرن نهم ميلادی ( سوم هجری ) هنوز پاورقی : ( 1 ) مزديسنا و ادب پارسی ، ص 185 ، نظريه گيرشمن . ( 2 ) رجوع شود به ايران در زمان ساسانيان ، ص 163 162 و صفحات 459 و538 و به مزديسنا و ادب پارسی : صفحات 180 - 185 و . 224 |
