را كه به ايران حمله بردند آسان كرد ( 1 ) . ايضا میگويد : از كريتر ، موبدان موبد زمان شاپور اول كه پس از او نيز مدتی بر سركار بوده سه كتيبه در نقش رجب و سر مشهد و كعبه زردشت باقی است وجزئيات اقداماتی را كه به زور شمشير برای انتشار دين زرتشت در نواحیمختلف به كار برده است بيان می كند ( 2 ) . در كتاب " تمدن ايرانی " فصل پنجم درباره كتيبه موبد سابق الذكرچنين می نويسد : در سال 1939 ميلادی در نقش رستم ، نزديك تخت جمشيد ، هيئت حفاریبنگاه خاوری شيكاگو ، در سمت مشرق بنايی كه " كعبه زرتشت " نام دارد، كتيبه طويلی به دست آورد كه در آن موبد " كريتر " شرح میدهد كهچگونه از 242 تا 293 بعد از ميلاد كم كم رياست روحانيون مذهب زرتشت رااشغال كرده است . يكی از اين كتيبه ها حكايت میكند كه چگونه عده ای ازمبلغان مذاهب خارجی ( 3 ) را كه ماندن آنها در ايران صلاح نبود از اينكشور بيرون كردند مانند يهوديها ، " سمناها " يا رهبانان بودايی ،برهماييها ، ناصريها ، مسيحيان ، " موكتكاها " يا نجات يافته گان ( كهاحتمالا از هنديها بوده اند ) و بالاخره زنديقها يعنی پيروان مانی ( 4 ) . پاورقی : ( 1 ) همان كتاب ، صفحه 21 ايضا رجوع شود به كريستن سن ، ايران درزمان ساسانيان ، صفحه . 308 ( 2 ) همان كتاب ، صفحه . 27 ( 3 ) يعنی مذهب غير رسمی و غير دولتی آن وقت . ( 4 ) تمدن ايرانی ، به قلم جمعی از خاورشناسان ، ترجمه دكتر بهنام ،صفحه . 178 |
