باز گروه انبوهی زرتشتی در فارس میزيستند . شرح جالبی از پيكار ميانمسلمانان و زرتشتيان در شهر كازرون در زمان ابواسحاق ابراهيم بن شهريارالكازرونی كه بنيان گذار يكی از فرقه های متصوفان است و در سال 1034ميلادی در گذشته است در دست داريم . بسياری از زرتشتيان به راهنمايی اين شيخ به اسلام گرويدند ولی از اينكتاب ( كتاب معجم البلدان ياقوت ) و نيز از كتابهای ديگر اسلامی چنينبر میآيد كه موقعيت زرتشتيان همچنان استوار بوده است . عامل كازرون در روزگار آل بويه كه از آنجا بر سراسر فارس فرمان میراندزرتشتی بود و خورشيد نام داشت . وی در ديده فرمانروايی بويهی شيراز چنانپايگاه بلندی داشت كه اين شاهزاده بويهی فرمان داد تا شيخ كازرونی نزداو برود و سرزنشهای او را به سبب آشوبی كه برای مسلمان كردن مردم بر پاكرده بود بشنود ( ص 117 - 121 ) مسلمانان و زرتشتيان دو گروه عمده فارسیبودند و مسيحيان و يهود بسيار اندك بودند . در صفحه 399 مینويسد : هر چه بر دامنه انديشههای اسلامی افزوده میشد جنبشهای گوناگون مانندصوفيگری و شيعيگری رونق میيافت و در نتيجه پناهگاهی برای ايرانيان كهنمی توانستند از انديشه های كوتاه و توسعه نيافته زرتشتی پيروی كنند پديدمیآمد . هنگامی كه فرمانروايان ديلمی ايران ، به تشيع گرويدند و بخشهایغربی ايران را از دست خليفه به در بردند و سرانجام در سال 945 ميلادی (334 هجری ) بر بغداد دست يافتند ، آيين زرتشت رو به زوال نهاد . ديگرآل بويه اسلام و زبان عربی را برگزيدند ، زيرا كه اين هر دو جنبه بينالمللی گرفته |
