قوله عليه السلام : حتّى تودّ قريش الى آخره
اين جمله امام ( ع ) اشاره به نهايت و نتيجه اين دگرگونيها ، و تفسير اوضاعى است كه براى قريش در امر خلافت پيش مىآيد . بر اثر جنگ و خونريزى ، چنان خوارى و ضعفى قريش را فرا گيرد ، حتّى با توجّه به اينكه امام ( ع ) در نظر آنها دشمنترين خلق نسبت به قريش باشد ، خلافت او را آرزو كنند براى زمانى هر چند كوتاه او را بر مصدر خلافت و صدارت خود ببيند . همان خلافتى كه امروز آن بزرگوار براى منطقه خاصّى آن را طالب است و آنها مضايقه كنند . . . بدين توضيح كه آن حضرت را در امر خلافت يارى كنند ، دستوراتش را تبعيّت كرده و منقاد فرمان او باشند ، و از او هدايت و راهنمايى بگيرند . و از آرمانهايش دفاع كنند . با وجودى كه امروز حضرت را از حقش محروم مىدارند ) در اين عبارت امام ( ع ) زمان نحر شتر را كوتاهى زمان خلافتى كه قريش پس از شدايد زياد براى حضرت آرزو كنند كنايه آورده است .
صداقت و درستى سخن امام درباره اين خبر غيبى روشن است ، زيرا ارباب سير و تاريخ نقل كردهاند كه : مروان بن محمّد آخرين پادشاه بنى اميّه روزى كه گرفتار و از خلافت بر كنار شد . عبد اللّه بن محمد بن على بن عبد اللّه بن عباس را با فوجى از سپاه خراسان ديد كه عبور مىكند گفت : اى كاش على بن ابى طالب را بجاى اين جوان در زير اين پرچم مىديدم اين داستان در كتابهاى تاريخ مشهور مىباشد . نظر امام ( ع ) در اين خطبه به چنين روزى بوده است .
[ 826 ]
