قوله عليه السلام : فرجعت الى قوله عزّته

كلمه « معترفة » در متن سخن امام حال است . و عامل در آن فعل « رجعت » مى‏باشد . مقصود از « جوء الأعتساف » شدّت تاخت و تاز در راههاى جستجو و تحقيق است . بخوبى روشن است ، كه نهايت كوشش و تلاش و بسختى افتادن ، براى به دست آوردن چيزى كه ممكن

[ 712 ]

نيست ( رسيدن به معرفت كنه ذات حق ) بى فايده است .

منظور از ألو الروايات » صاحبان انديشه‏اند . يعنى ، پس از خستگى از عدم دسترسى به كنه ذات و صفات ، صاحبان انديشه به سوى حق تعالى باز مى‏گردند ،

در حالى كه بدو موضوع اعتراف دارند .

الف : به كنه معرفت و شناخت او دست نمى‏يابند .

ب : انديشه‏ها عزّت و جلال او را نمى‏توانند اندازه‏گيرى كنند . يعنى فكر بر ذات و صفات خداوند احاطه ندارد تا از كيفيت آن خبر بدهد . روشن است كه درستى اين احكام براى نفس وقتى است كه انديشه‏ها ، در جستجوى اين معارف نهايت كوشش خود را به كار گيرند و از درك آنها ناتوان شوند .