فرمايش آن حضرت : و أنا جامع لكم امره الى قوله الأثرة
امام ( ع ) در اين عبارت مختصر به اجمال اشاره به اين واقعيت دارد كه عثمان و كشندگان وى ، هر كدام به گونهاى از فضيلت عدالت دور شده و به افراط و تفريط دچار شدهاند . امّا عثمان به اين دليل از فضيلت دور شد كه خودرأيى نشان داد و در امورى كه بايد مردم را شركت مىداد ، استبداد پيشه كرد و بدين سبب گرفتار افراط شد ، و افراط چون خلاف عدالت است ، نظام و خلافت را به فساد كشيد و سرانجام همه اينها قتل عثمان بود .
امّا كشندگان عثمان نيز راه خطا رفتند ، بيش از حد بيتابى كردند ، از حد اعتدال خارج شدند ، گرفتار تفريط گرديدند ، با وجودى كه شايسته بود خويشتندار باشند و در اصلاح امر بكوشند ، تا كار بدون قتل و خونريزى فيصله يابد ، ولى جزع و بيتابى آنها شدّت يافت ، به كار پست و زشتى دست زدند و مرتكب قتل شدند . بنابر اين كار بد عثمان استبداد و خودكامگى ، و كار زشت كشندگان بيتابى و ناشكيبايى بود .
بعضى از شارحان گفتهاند : مقصود حضرت اين است كه شما پس از قتل عثمان دچار بيتابى و جزع شديد بهتر اين بود كه قبل از كشته شدن براى او بيتابى مىكرديد ، و او را نمىكشتيد .
