امّا فرموده آن حضرت : « يعمل فى امرته المؤمن و يستمتع فيها الكافر »
مؤمن در سايه فرماندهى به اجر اخروى خود مىرسد و كافر نيز بهره دنيايى خود را مىبرد » چون ضمير در « امرته » به امير باز مىگردد ، محتمل است كه منظور از امير ، امير نيكوكار ، يا امير بدكار باشد ، اين كه فرمودهاند : مومن بمقصود نيكوى خود دست مىيابد ، دليل است كه بايد امير ، امير نيكوكار باشد ، و اين كه فرمودهاند كافر بهره دنيوى خود را مىبرد دليل است كه امير بدكار باشد .
اگر ضمير چنان كه گفتيم به امير برگردد و امير را در هر دو عبارت به معناى مناسبش بگيريم از آنچه بعضى از شارحان عمل كرده و ضمير « امرته » را به فاجر برگرداندهاند بهتر است زيرا اگر منظور ، امير فاجر باشد . احتمال اين كه مؤمن در حكومت وى بهره اخروى خود را ببرد نيست . با اين كه منظور حضرت اين است كه شخص مؤمن ، در امارت و فرماندهى امير نيكوكار موافق فرامين و نواهى پروردگار عمل مىكند ، چه اين كه توان انجام كارهاى نيك در زمان امير نيكوكار ميسور است . و مقصود شخص كافر نيز ، در زمان فرماندهى امير فاجر و بدكار حاصل مىشود ، زيرا كافر در خوشيهاى دنيويى كه مخالف فرامين خداست غرق مىشود ، و اين حالت براى كافر هنگامى كه امكان مخالفت با دين باشد ممكن است .
[ 223 ]
