قوله عليه السلام : فمن صدّقك بهذا إلى قوله الضرر
اين سخن امام ( ع ) نهايت تنفّرش را از پذيرش احكام منجّمان و اعتقاد به گفته آنان مىرساند . بدين توضيح
[ 472 ]
كه هر كس ادّعاى آنان را قبول كند ملتزم چند امر بشرح زير شده است :
1 كسى كه گفته منجّمان را تصديق كند ، لازمهاش اين است كه قرآن را تكذيب كند و چه تكذيب قرآن را قبلا توضيح دادهايم .
2 تصديق كننده منجّم از يارى خدا ، در رسيدن به مقصود ، و جلوگيرى از ضرر بىنياز خواهد بود . يعنى در هر مشكلى كه فرارويش قرار گيرد به جاى اين كه به درگاه خداوند در رفع آن مشكل تضرّع كند ، به منجّم متوسّل مىشود و چاره كار را از او مىخواهد .
3 كسى كه در امور خود به منجّم رجوع كند ، حمد و سپاس خويش را نثار منجم مىكند ، چه او را در كار خود مفيد و مؤثّر مىداند . اعتقاد به اين كه جز خداوند مؤثّرى در جهان نيست از ميان مىرود .
پذيرفتن پيشگوييهاى منجّم و تصديق كلام وى ، مستلزم شدن به امور سهگانه فوق مىباشد ، كه امام ( ع ) به صورت برهانى مطابق شكل اوّل و به شرح زير آوردهاند خطاب به منجّم .
پندار تو اين است كه ساعت نفع و ضرر را تشخيص مىدهى ؟ صغرى هر كه پندارش اين باشد ، خود را به جاى خدا سزاوار ستايش ، تصديق كنندهاش مىداند كبرى نتيجه اين كه . منجّم نفس خود را شايسته ستايش تصديق كنندهاش مىداند .
در اين قياس چون كبرى ، از امور خيالى است ، گاهى شخص سخنور و خطيب از آن استفاده مىكند تا مخاطب خود را از امورى كه مورد نهى است متنفّر كند . امام ( ع ) نيز آن را براى تنفّر خود ، در زمينه نهى از پذيرفتن سخن منجّم به كار بردهاند .
