قوله عليه السلام : يبليان كل جديد
حركت خورشيد و ماه هر نو و تازهاى را كهنه و فرسوده مىكنند نسبت فرسوده كردن اشيا را به ماه و خورشيد داده است .
براى اينكه حركت آنها از موجبات حدوث حوادث و تغييرات اين جهان است ، و گردش آنها هر دورى را نزديك مىكند فايده بيان اين جمله « يقرب كلّ بعيد » اين است كه فرا رسيدن معاد و عمل كردن براى آن را متذكّر مىشود چه وقتى كه حركت خورشيد و ماه هر تازهاى را كهنه كند ، انسان را متوجّه مىسازد كه به جلوهها و زيباييهاى شگفتانگيز و طراوت و تازگيهاى بدن اعتماد و اطمينانى
[ 667 ]
نيست و همچنين نسبت به آنچه از امور مسلّم دنيا و خوشيهاى نو پديد آن تحقّق يابد اطمينانى نخواهد بود . بدين سبب كه لزوما آنها نيز در معرض كهنگى و فرسودگى قرار مىگيرند .
اين كه امام ( ع ) فرمود . گردش ماه و خورشيد دور را نزديك مىنمايند توجّه و تذكّرى است ، به هراسناك بودن از آنچه مردم غافل از مرگ و فنا مىپندارند ، و صحّت جسم و سلامت در زندگى دنيا را امرى پايدار مىدانند .
10 خداوند متعال روزى خلق را ميان آنها تقسيم كرده است . اين سخن امام ( ع ) مانند كلام خداوند در قرآن كريم است كه فرمود : نحن قسمنا بينهم معيشتهم فى الحياة الدنيا [ 1 ] ، « خداوند آنچه در لوح محفوظ براى هر آفريدهاى مقدّر بود ، بوى عطا فرمود . » 11 خداوند آثار آنها را به شمارش در آورد . . . جايگاه قرار و ثبوت آنها را در پشت پدران و رحم مادران مىدانست . يعنى شمارش آنها به قلم قضاى الهى در الواح محفوظ و ماندگار ثبت گرديده است . اين فراز از عبارت امام ( ع ) اشاره به آيات كريمه مىباشد . و اللّه يعلم اعمالكم « خداوند اعمال شما را مىداند » .
و ما من غائبه فى السماء و الارض إلاّ فى كتاب مبين [ 2 ] ، يعلم خائنه الاعين و ما تخفى الصدور [ 3 ] ، و ما من دابة فى الارض الاّ على اللَّه رزقها و يعلم مستقرها و مستودعها كل فى كتاب مبين [ 4 ] .
