قوله عليه السلام : فأجراهما فى مناقل مجراهما و قدّر سيرهما فى مدارج درجهما
خداوند مسير خورشيد و ماه را در برجها و منزلها مقدّر و مقرر فرموده است .
براى تبيين كلام امام ( ع ) در اينجا ، لازم است كه مفهوم « درج بروج و منازل » توضيح داده شود . شرح مطلب اين است كه ، مردم دور فلك را كه ستارگان در آن سير مىكنند به دوازده قسم تقسيم كرده و هر قسمى را برج ناميدهاند و باز هر برجى را به چند قسم تقسيم كرده و هر قسمى را درجه و رتبه ناميده ، و هر يك از اين برجها را اسمى است بدين شرح : حمل ثور جوزا سرطان اسد سنبله ميزان عقرب قوس جدى دلو و حوت .
خورشيد ، هر برجى از آسمان را در سى روز طى مىكند و ماه هر برجى از آن را در بيشتر از دو روز و كمتر از سه روز به اتمام مىرساند . منازل و مراحل سير ماه بيست و هشت منزل است و اسامى آنها عبارت است از :
1 شرطين 2 بطين 3 ثريّا 4 دبران 5 هقعه 6 هنعه 7 ذراع 8 نژة 9 طرفه 10 جبه 11 زبرة 12 صرفه 13 عوا 14 سماك 15 غفر 16 زبانا 17 إكليل 18 قلب 19 شولة 20 نعايم 21 بلدة 22 سعد الذّابح 23 سعد بلع 24 سعد السعود 25 سعد الأخبية 26 الفرغ المقدّم 27 الفرغ الموخّر 28 رشاء .
[ 737 ]
ماه هر روزى در يكى از منازل ياد شده فوق قرار دارد چنان كه خداوند متعال مىفرمايد : وَ كُلٌّ فى فَلَكٍ يَسْبَحُونَ ، ذلِكَ تَقْديرُ العَزيزِ الْعَليمِ [ 4 ] .
