و افسدتم رأيى بالعصيان
« با رعايت نكردن دستورهاى من انديشهام را تباه ساختيد . » اين جمله حاوى آخرين شكايت آن حضرت از اصحاب خويش است و معناى تباه كردن رأى آن حضرت آن است كه در اثر بىتوجهى به دستورهايش ، خود به خود وجود آن حضرت از نظر ديگران بى فايده تلقّى شده است تا آنجا كه قريش گفتند : اگر چه او مرد قهرمانى است ولى در كارهاى جنگى مهارتى ندارد ، زيرا وقتى كه عامّه مردم از ملّتى بىتدبيرى و يا انديشه ناسالمى مشاهده كردند معمولا آنرا به رئيس و سرپرست آن ملّت نسبت مىدهند
[ 86 ]
ولى خبر ندارند كه او شخصيت باهوشى است كه در امور چنان نظر مىدهد كه گويا همه شنيدنيهاى آينده دور را هم اكنون مىشنود و ديدنيهاى آن را هم مىبيند . ولى ناراحتيها و شكستها به لحاظ كوتاهى اصحاب او پيش آمده است .
